Kış aylarında İzmir ve İstanbul gibi büyükşehirlerin ıspanak ihtiyacının karşılandığı Menemen Ovası, aşırı yağışlar ve Gediz Nehri yatağının temizlenmemesi nedeniyle sular altında kaldı.
Hasar tespit çalışmaları yapılarak, çiftçi mağduriyetinin azaltılacağını belirten Menemen Ticaret Odası Başkanı İzzet Süsoy, "Sular altında kalan ovada yaklaşık 1,5 aydır ürün yok. Bu durum fiyatları artırdı. Ispanağı bu yıl 8 liradan yedik" dedi.
Kütahya'nın Gediz ilçesinde yer alan Murat ve Şaphane dağlarından doğarak, Manisa'nın Alaşehir, Salihli ve Turgutlu ilçelerinden geçen sonrasında İzmir'in Foça ilçesiyle Çamaltı Tuzlası arasında bulunan bölgeden Ege Denizi'ne dökülen 401 kilometre uzunluğundaki Gediz Nehri'nin yatağının temizlenmesi ve genişletilmesiyle ilgili çalışmalar 2 yıldır sürdürülüyor. Kamulaştırmadan kaynaklanan nedenlerle çalışmaların kesintiye uğraması, taşkınlara ve Menemen Ovası'nda büyük tahribata neden oldu. Nehir yatağının temizlenmesi ve genişletilmesi ile ilgili çalışmaların daha önce Belen ve Maltepe'de yapıldığını anlatan Menemen Ticaret Odası Başkanı İzzet Süsoy, Gediz Nehri'nin denize döküldüğü alanda kamulaştırmayla ilgili bazı sorunların ortaya çıktığını belirtti.
Sürecin uzamasıyla Gediz Nehri'nin denize dökülen kısmında çalışmaların yarım kaldığını kaydeden Süsoy, "Temizleme çalışmalarına önce tıkalı olan bölümden başlamak gerekiyordu. Arka taraf ne kadar temizlenmiş olursa olsun ağızda bir tıkanıklık olduğu zaman geriye doğru bir şişme yapar. Son 5- 10 yıldır aldığımız yağışın bu yıl kat kat fazlasını aldık. Bu doğal bir gelişmeydi. Ama nehrin denize ulaşamamasından kaynaklı ovada 70- 80 santimlik bir göl oluştu. Nehir yatağının denize dökülen kısmı daha önce temizlenmiş olsaydı su denize akacaktı ve bu kadar şişme yaşanmayacaktı" diye konuştu.
'OVADA ÜRÜN YOK'
Kanal ağızlarının kapalı olması nedeniyle nehrin şiştiğini ve ovada tahribata neden olduğunu dile getiren Süsoy, "Menemen; brokoli, ıspanak ve bazı kışlık sebzelerin yetiştiği bir bölge. İstanbul ve İzmir'in ıspanak ihtiyacını Menemen karşılar. Ovada yazın pamuk kışın ise ıspanak ekimi başlar. Ispanak ikinci üründür; ama bu kış hepsi su içinde kaldı. Şu an ovada ürün yok. Zaten sezonun sonuna geldik; ama 1,5 aydır hiçbir ürün yok. Devlet hasar tespiti yapıp, çiftçiyi mağdur etmemeye çalışıyor. Nihai tüketicinin mağduriyetini ortadan kaldıracak bir durum yok; çünkü ovada ürün yok. Bu durum fiyatları artırdı. Ispanağı bu yıl 8 liradan yedik. Antalya'daki hortum felaketi bir doğal afet; ama bizimki çözülebilir bir sorundu. Konuyla ilgili bakanlık ile görüşmeler başladı; ancak seçim süreci nedeniyle bir yoğunluk var. Zaten şu an yapılacak bir şey yok; ama bundan sonrası için acilen önlem alınması gerekir" dedi.
ISLAH ÇALIŞMALARI BAŞLADI
Menemen Ziraat Odası Başkanı Metin Karagöl de Gediz Nehri'nin denize döküldüğü alüvyon ovası olan Menemen'in çok verimli bölge olduğuna dikkat çekti. Kış aylarında ıspanak, yaz aylarında ise en fazla pamuk üretilen ilçe olduklarını kaydeden Karagöl, "Yağmurlar bir huni biçiminde denize kavuşuyor. Nehir yatağındaki temizlik çalışması, Menemen'de yarım kaldı yani denizle bağlantısı temizlenmedi. Kamulaştırma ve yüksek maliyet nedeniyle iş yavaşladı. Aşırı yağışlar nedeniyle büyük mağduriyet yaşadık. Yaklaşık 30 yıldır Gediz yatağında bir temizleme yapılmamış. Akarların yataklarının revize edilmesi çok uzun aralıklarla olur. Şansımıza yağışın bol olduğu bir yıla denk geldi. Birkaç yağışın ardından tarlalar su altında kaldı, ürünler bozuldu. Şimdi ovayı el birliğiyle İzmir Büyükşehir Belediyesi, Devlet Su İşleri ve üreticilerimiz ıslah etmeye çalışıyor. Devlet doğal afet fonundan çiftçilere destek olacak. Ürünlerle birlikte su taşkınından yollar da bozuldu. Yollar yapıldıktan sonra tarlaları yaz için domates üretimine hazırlayacağız; ama nisan sonuna kadar risk devam ediyor" diye konuştu.
'38 YILDIR YAŞANMAYAN FELAKETİ YAŞADIK'
Menemen'in Musabey Mahallesi'nde üreticilik yapan Emin Doruk, Gediz taşmadan önce üretimde sorun yaşamadıklarını söyleyerek "Gediz taşınca yollarımız yarıldı, sulama sistemlerimiz çöktü ve toprakta oyuklar oluştu. Yeni sezon geliyor. Domates, pamuk ve mısır üretmemiz lazım. Sular çekilse dikim yapacaktık" dedi. 50 dönümde ıspanak, 15 dönüm de bakla ürettiğini anlatan Doruk, bu yıl tüm ürünlerin heba olduğunu dile getirdi. Doruk, sigortanın zararın bir kısmını karşıladığını söyledi.
Gediz'in iki yılda bir taşmasına alışık olduklarını ifade eden Aydan Dönmez ise bu yıl mağduriyet yaşadıklarına dikkat çekerek şöyle konuştu:
"Gediz iki yılda bir taşar ama yatağın temizlenmemesi suyun akışını engelledi. Daha önce bu kadar zarara yol açmıyordu. Doğma büyüme Musabeyliyim. Lahana, ıspanak ve karnabahar üretiyorum. En son 1981, 1982 yıllarında böyle felaket gördüm. Bu yıl çok mağdur olduk." (DHA)