Türkiye’den Kıbrıs’a deniz altından askılı boru sistemiyle su temin projesi bugün Mersin Anamur ve KKTC'de çifte törenle başlıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Ahmet Davutoğlu, Mersin Dragos çayı üzerindeki Alaköprü barajından vanaları açacak, ardından helikopterle gidecekleri Girne'de suyu karşılayacak. 1.6 milyar liraya mal olan proje 4 yılda tamamlandı. Projenin, Girne ayağındaki açılışı töreninin saat 13.00'te başlaması planlanıyor. Anamur-Mersin Sulama Alaköprü barajındaki ilk açılışta Kıbrıs’a su temin projesiyle paralel yürütülen Mersin-Anamur sulama projesi de başlatılacak. Projede 83 bin 600 dekar arazi sulu tarıma geçecek. Baraja kurulan santral de bölgenin elektrik ihtiyacını karşılayacak.
DÜNYADA İLK KEZ DENENEN YÖNTEM 2011 yılında Alaköprü barajının inşaatıyla başlayan projenin asıl amacı Kıbrıs’a su temin edilmesi. Bugüne kadar, Türkiye tarafında Alaköprü barajı inşa edildi. Borular, Anamur’a kadar karadan, ardından da dünyada ilk kez denenen bir yöntemle, denizin 250 metre altından askılı boru sistemiyle 80 kilometre ötedeki Kıbrıs’a ulaştı. KKTC tarafında ise, eş zamanlı olarak Geçitköy barajı inşa edildi. Yılda 75 milyon metreküp suyun geleceği baraja bir de arıtma tesisi inşa edildi.Askılı boru sistemine, Türkiye ile KKTC arasındaki denizin ortalama 1500 metre derinlikte olması ve bu derinlikte basınca dayanacak boru sisteminin bulunmaması zorladı. Deniz altından monte edilen borular Girne’nin Geçitköy bölgesine geçen ay ulaştı. Bu arada KKTC içindeki 400 kilometrelik isale hatlarının döşenmesi de tamamlanma aşamasına geldi. Başkent Lefkoşa’ya ilk suyun bu ay sonunda gelmesi planlanıyor.
RUMLARA DA VERİLECEK KKTC yıllık 75 milyon metreküplük suyun 35 milyon metreküpünü içme amacıyla kullanacak. Suyun belirli bir bölümü de tarım alanında değerlendirilecek. Mevcut hattın, KKTC’nin 50 yıllık su ihtiyacını karşılayacağı hesaplanıyor. Ancak su sürede elde kalan fazla suyun, Kıbrıslı Türkler gibi büyük su ihtiyacı bulunan Rumlara da verilmesi planlanıyor. Su, Rumlarla müzakere masasında Türklerin en büyük kozlarından biri. Askılı boru sistemine önümüzdeki dönemde Ada’nın bir diğer ihtiyacı enerji hatlarının da eklenmesi planlanıyor. Bir başka proje ise, Kıbrıs sorunu çözülmesi halinde mevcut sisteme doğu Akdeniz’de yeni keşfedilen doğalgaz kaynaklarının Türkiye’ye taşınması da eklenebilecek.
İŞLETME PROBLEMİ ÇÖZÜLMEDİ Proje tamamlanırken, KKTC ile Türkiye arasında çıkan ‘işletme’ krizi ise, perde gerisinde devam ediyor. Türkiye kanadı, suyun kamu denetiminde yap-işlet-devret yöntemiyle özel sektör eliyle yönetilmesini istiyor. KKTC ise, suyun Ada içindeki yönetiminin belediyeler eliyle yapılmasında ısrar ediyor. Sorun, KKTC'de iktidarda bulunan Cumhuriyetçi Türk Partisi'nin lideri ve eski Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat'ın Salı günü Ankara'ya yapacağı ziyarette masaya yatırılacak. Talat, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşecek ve suyun yanısıra Kıbrıs sorununda gelinen son aşamayı da ele alacak.