POLİTİKA
Koronavirüs Bilim Kurulu üyeleri, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca başkanlığında saat 17.00'de Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi'nde bir araya geldi. Toplantıda alınacak tedbirler ve tavsiye kararları görüşüldü.
Sağlık Bakanı Koca, toplantının ardından açıklamalarda bulundu...
Bakan Koca'nın konuşmasından öne çıkanlar:
Koronavirüs Bilim Kurulu'nun Ankara dışında toplanması sıradan bir olay değildir. Üç gün önce, İstanbul'da vaka sayılarının, Türkiye'nin yüzde 40'ına ulaştığını açıkladım. Kovid-19 testi pozitif çıkan her 10 kişiden 4'ü İstanbul'dadır. Hekim ve hemşirelerden ambulans şoförlerimize kadar, bütün sağlık çalışanları, hastane yöneticileri, Bilim Kurulu üyeleri, ilgili bütün kurumlar olarak teyakkuzdayız.
Son 7 günde ortalama vaka artışı, geçen ayın ortalamasından yüzde 85 fazladır. Oran, 16,5 milyon nüfusla birlikte düşünüldüğünde korkutucudur. Artış, İstanbul'a günlük gidiş gelişlerin fazla olduğu şehirlerde de yüksektir. İstanbul'un yakın temaslısı diyebileceğimiz Balıkesir'de ve Tekirdağ'da yüzde 96, Bilecik ve Düzce'de yüzde 99, Edirne'de yüzde 91, Bursa’da yüzde 84, Sakarya'da yüzde 76, Kırklareli'nde yüzde 71, Kocaeli'nde yüzde 63'tür. Sadece sayılan iller değil, tüm Türkiye, İstanbul'un temaslısıdır. Gelişme, salgınla mücadelede 83 milyonu ilgilendirmektedir. İstanbul'da durumu kontrol altına alamazsak, salgın baş edilebilir olmaktan çıkacaktır.
Bu duruma neler yol açt? İstanbul, dünyanın en kalabalık kentleri arasında 14. sırada. Mesafe kuralına uymayı zorlaştıran bir şehir, iç içe yaşıyoruz. Virüsün yayılmasına çok elverişli hayat şartlarına sahibiz. Hareket halindeki kitle çok büyük. Kışı burada geçirmek üzere yoğun dönüşler oldu. Tıpkı memlekete gidişlerde, Anadolu'da yaşanan vaka artışları gibi, kurallara uyumun azalmasıyla birlikte, İstanbul'da salgın hızla tırmandı. Tehlike karşısında teyakkuza geçebiliyoruz: Ama riski savar savmaz, hayatı akışına bırakıyoruz. Karşılaştığımız ve tüm ülkeyi riske atacak durumun tarifi budur. Salgınla savaşta disipline ve uzun süreli başarıya ihtiyacımız var. Düştüğümüz yerden kalkmak her zaman mümkün olmayabilir. Kişilerin göstereceği küçük ihmallerin bedelleri büyüktür. Bedelleri, birlikte ödemek zorunda kalabiliriz. Bedel, hasta düşmekten fakirleşmeye kadar, çoktur.
Toplu taşıma, pazar yerleri, alışveriş ortamları ve çeşitli kent alanlarında kurallara uyulmasının kolaylaştırılması için çalışma yapılmasını, planlamaya gidilmesini istedik. Toplu taşımaya ek seferler konması, kamu kurumlarında, organize sanayi bölgeleri dahil özel sektörde iş saatlerinin, yine sosyal hareketlilik kaynaklı teması azaltacak şekilde yeniden düzenlenmesi, ele alınan konular arasındadır. Kurumlardan uzaktan erişimle evde çalışma kolaylığı sağlamaları ayrıca istenmiştir. Çözüme en çok ihtiyaç duyduğumuz konu toplu ulaşımdır. Sosyal mesafenin korunamadığı toplu ulaşım, en büyük risk kaynaklarındandır. Yolculuk, dolayısıyla risk süresi uzundur. Bu çözümlerin üretilmesi, salgının tırmanışının sebebi olan hareketliliği ve teması çok azaltacaktır. Hareketlilik, şu an olduğu gibi devam ederse bu durumda, artış 1 iken 2, 2 iken 4 şeklinde olmayacak. 1 iken 3, 3 iken 9 şeklinde tam bir tırmanış olacak. Çünkü virüs, 1 kişiden ortalama 3 kişiye bulaşıyor. Bugünkünün 2-3 katı ağır tablo, tahayyülü bile zor bir tablodur. Çözüm, artışın nedenini kontrol altına almaktır. Hareketliliği azaltmak, yani hayatı yavaşlatmaktır.
ESNEK MESAİ
İşverenlere sesleniyorum; esnek mesai sistemine geçiş için elinizden geleni yapın. Şartlarınız uygunsa vardiyalı çalışmayı tercih edin. Çalışanlar bir aradaysa, birinin hastalığa yakalanmasıyla hepsi temaslı olur. Tüm temaslılar mecburen izole edilir. Vardiya sisteminde risk azalır. Çalışanlarınızın sağlığını ve iş kaybını önlemek için doğru olan budur.
Toplu taşıma, pazar yerleri, alışveriş ortamları ve çeşitli kent ortamlarında kurallara uyulması için planlamaya gidilmesini istedik.
Toplu ulaşım büyük risk kaynaklarından.Toplu taşımaya ek seferler konması, kamu kurumlarında OSB'ler dahil özel sektörde iş saatlerini yine sosyal hareketlilik temasını azaltacak şekilde yeniden düzenlenmesi ele alınan konular arasındadır.
"İSTANBUL'DA 3'TE 1 KURALI GEREKLİ"
Dışarı çıktığımızda, 3 yere uğruyorsak bunu bire indireceğiz. Günde 3 kişiyle görüşüyorsak 1 kişiyle görüşeceğiz. Örnekler çoğaltılabilir. İstediğim, hareketi ve teması 3'te 1'ine indirmenizdir. Bunu yaparsanız, salgınla gerçekten savaşmış olacaksınız. Eğer bunu yaparsanız, her gün işe gidip gelmek ve çalışmak zorunda olan insanlar, tedbirleri uygulayacak koşullara sahip olur. Toplu taşıma araçlarında risk azalır. Kendimizi disipline sokalım. Sonsuza kadar değil. Salgını kontrol altına alana kadar. 'Dışarıya 3 kere çıkmak yerine 1 kere çıkın.' derken, hayatınıza sınırlama getirmenizi talep ettiğimin farkındayım. Talebimin amacı, hürriyetlerinizden toplum yararına fedakarlıktır. Eğer maske, mesafe, temizlik kuralına uymazsanız, hareketliği azaltmaya çalışmazsanız, sağlık çalışanlarımız yasal hakları olan izinleri daha uzun süre kullanamayacak. Eğer hayatlarımızı kendimiz disipline kavuşturmazsak kurallardan çok daha ağır mecburiyetlerimiz olacak. Bu sebeple size şunu diyorum: Hareketliliği ve teması azaltın. Dışarı çıkmanız halinde, tedbirden taviz vermeyin.
"MECBURİYETİNİZ YOKSA DIŞARI ÇIKMAYIN"
Gelinen noktada, desteğinize, daha önce hiç olmadığı kadar ihtiyacımız var. Mecburiyetiniz yoksa dışarı çıkmayın. Zorunlu olmayan ziyaretlerden kaçının. Hastalığa yakalanmayı göze alacağınız ziyaretleri yapın. Zorunlu olmayan seyahatleri yapmayın. Hastalığa yakalanmayı göze alacağınız seyahatleri yapın. Kalabalık ortama girecekseniz, bunun hastalığa yakalanmaya değip değmeyeceğini düşünün. Maskenizi çıkarmayın. Virüsün size bulaşmasını göze alacağınız bir durum varsa çıkarın. Sosyal mesafe kuralına uymak mümkünken, kurala uyun. Uymuyorsanız, hastalığı göz ardı edecek kadar güçlü bir sebebiniz olmalıdır. Sevgili İstanbullular, rica ediyorum: Testi pozitif çıkanlar, temaslılarını filyasyon ekiplerimize eksiksiz bildirsin. Yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar, kendilerini korumaya alsın. Zorunlu olmadıkça akrabalarla başka ailelerle bir araya gelmeyin. Zorunlu olmayan kutlama ve törenleri erteleyin. Salgınla savaşın bu aşaması, disiplin istiyor.
Sağlık ordumuzla riske karşı organize olduk. Sizden şunu hatırlamanızı istiyorum: Her kapasitenin sonuçta bir sınırı vardır. Bu sınırı zorlamamak, tedbirleri uygulamanıza bağlıdır. Tedbirler hayattan mahrum kalmak anlamına gelmiyor. Hayatı mantıklı şekilde yönetmek anlamına geliyor. Mevcut şartlara karşı hareketliliği üçte bire indirmektir. Hareketliliği, teması azaltmaktır. Biliyoruz ki Kovid-19 sadece kişilerin maruz kaldığı bir hastalık değil. Toplumların maruz kaldığı bir hastalıktır. Türkiye'nin kalbinin attığı yerde başarmak zorundayız. İstanbul'u ve bize sunduğu her şeyi korumak zorundayız. Sağduyunuza güveniyoruz. İstanbul tüm yönetim birimleriyle harekete geçmiştir. Kararlı bir şekilde bizimle beraber olursanız, salgını geriletmeyi başaracağız. Üzerinde görüştüğümüz tedbirlerin hayata geçirilmesinde emek sarfeden başta İçişleri Bakanlığımız ve teşkilatı olmak üzere Sayın Valimize ve bütün yerel yöneticilere teşekkür ediyorum.
"YATAK DOLULUK ORANI YÜZDE 66"
İstanbul'da sağlık altyapımız çok güçlü. Ciddi bir yatak kapasitemiz söz konusu. Şu an İstanbul'da servis yatak doluluk oranımız yüzde 55. Yoğun bakım doluluk oranımız ise yüzde 66, bu erişkin yoğun bakım yatakları için söylediğim. Ventilatörler içerisinde doluluk oranımız yüzde 33. Yani şunu demek istiyorum; yoğun bakımlarla ilgili yüzde 66'dan kastım sadece Kovidli hastaların doluluk oranından bahsetmiyorum. Diğer hastaların da buradaki sayıya dahil olduğunu, şu an yoğun bakımlarda ağır hastamızın toplamın yüzde 40'ı değil, vaka yüzde 40'ı, ağır hastamız yüzde 29-30'lar civarındadır. Dolayısıyla bu çerçeveden baktığımızda ortalama 500-550 ağır hastadan bahsetmiş oluyoruz. Halbuki bizim 9 bine yakın yoğun bakım yatağımız var. Buna tabii özel sektör de dahil olmak üzere.
MÜZİKLİ MEKANLAR 12'DEN ÖNCE KAPANABİLİR"
Özellikle partiler anlamında gece 12'den sonra müzikli ortamların yasaklandığını biliyoruz. Bunun daha erken saatlere çekilmesiyle ilgili Bilim Kurulu'nun bir önerisi oldu. Önümüzdeki günler bu konuyla ilgili İçişleri Bakanlığı bu öneri doğrultusunda bir duyuru yapmış olur.
İBB BAŞKANI İMAMOĞLU'NUN TOPLANTIYA ÇAĞRILMADIĞI İDDİASI
Öncelikle bu toplantı bir pandemi toplantısı değildi. Bu toplantı bir il hıfzıssıhha toplantısı da değildi. Bu toplantı sağlık teşkilatımızla, ilçe sağlık müdürlerimiz ve başhekimlerimizin katıldığı, İstanbul'un durumunu, hastane kapasitelerini, filyasyon durumunu değerlendirme toplantısıydı. Bir pandemi toplantısı, kurulu değildi. Ayrıca 5 gün ve şu an 7 gün oldu. Muhtemelen hafta sonuna kadar devam etmiş olacağım. Bu bir hafta boyunca İstanbul'da olmam nedeniyle de devamında yerel yöneticiler dahil olmak üzere sivil toplum kuruluşları, üniversiteler ve özel sektör dahil olmak üzere birtakım toplantıları yapmak üzere de plan yapılmıştı. İstanbul'da ilçe belediye başkanlarıyla görüşülüp Büyükşehir Belediye Başkanıyla görüşmeme durumu olabilir mi'
Pazartesi günü de ilçe belediyelerimizle görüşme yapıldı. Büyükşehir Belediye Başkanımızın bu arada bildiğiniz gibi bir rahatsızlığı oldu. Ben buradan tekrar geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum. Bugün de yer yer kendim arıyorum, arkadaşlarımız yakın takipteler. Genel durumunun sağlığının iyi olduğunu, ateş bulgusunun bugün itibarıyla olmadığını, kendilerini çok iyi hissettiklerini ifade etmiş oldular. Özellikle pandemi döneminin siyasi zemine çekilmesinin siyasilere bir şey kazandıracağına inanmıyorum. Bu anlamda da siyaset zeminine çekilmemesi için de burada mücadele edeceğimizden de emin olun. Siyaset zeminine çekilmemesi noktasında da bir kararlılık içerisinde olacağımızı ifade etmek istiyorum.
YERLİ AŞI
Bu aşılardan faz çalışmasına, insan çalışmasına çok yakın olan 3 aşı olduğunu daha önce söylemiştim. Bugün özellikle deneysel araştırma laboratuvarımız da önemli. Uluslararası akreditasyonu olan bir laboratuvar. Bugün ziyaret ettim. Bu aşıların toksikolojiyle ilgili çalışmaları artı sterilite ve standardizasyon çalışmalarının yapıldığı bir yer. Hafta sonu için sterilite ve standardizasyon çalışmalarının bir aşı için biteceği ifade edildi. Bu hafta sonu itibarıyla istenilen şekliyle tamamlanırsa gelecek hafta muhtemelen ilk insan uygulamaları başlayabilir. Ondan önce 5 gün karantinaya alım süreci var. Gelecek hafta karantinaya alım süreciyle birlikte ilk insan uygulaması başlamış olacak.
Muhtemelen kasım sonunda bağışıklık durumu konusunda bir bilgilenmemiz olur. Bu aşılarla ilgili de aralıkta Sinovac dediğimiz virülansı azaltılmış olan aşıyla ilgili de 5 milyon gibi eğer başarılı olursa istediğimiz şekilde sonuç alınırsa aralık ayında 5 milyon aşıyı uygulama şansımız olacak. Devamında ocak, şubat ve mart itibarıyla da devam ediliyor olacak. Pfizer için de aynı şekilde görüşmelerimiz var. Bizim aşımız da nisan ayı gibi devreye girer diye tahmin ediyoruz, her şey normal giderse. En az 3-4 aşının bir noktaya geleceğini uygulama şansı elde edebileceğimizi düşünüyorum.
SEYAHAT KISITLAMASI
İstanbul için seyahat kısıtlaması düşünmüyoruz. Vatandaşımı z tedbir gösterirse bunun üstesinden geliriz.
Bir kısıtlama düşünmüyoruz, alınması ve uyulması gereken tedbirlere vatandaşımızla birlikte 83 milyon bir olarak ve İstanbul'daki 16,5 milyon insanımız tedbirlere uyum göstermek noktasında kararlılık içinde olursa biz bunun üstesinden geliriz. Ankara'da 5 hafta önce İstanbul'un 5 katıydı, şu an İstanbul Ankara'nın 5 katı. Ankara bu tedbirlerle ilerledi. Dolayısıyla Ankara'da sokağa çıkma yasağı yapılmadan bu sonuçlar alındı. Diğer illerimiz için de aynı şeyi söylüyorum. 16,5 milyon vatandaşımız tedbirlere uyma noktasında bir hassasiyet gösterirse, üzerimize düşen sorumluluğu yerine getirirsek bundan başarıyla çıkacağımızdan eminim.
GRİP AŞISI
Grip aşısı son dönem çok işlenen bir konu oldu. Grip aşısı, bildiğiniz gibi bir yıl önceden sipariş edilir ve dünyada aşı arzı yüzde 20 oranında arttı. Herkesin aşı yaptırabilirliği zaten mümkün olamaz. Çünkü dünyada artış yüzde 20'yi geçti. Bizde ise bu aşamada 1 milyon 350 bin geçen yıldan biraz daha fazla olmak üzere sipariş etmiştik. Bazı ülkelerin daha yüksek dozda aşı temin ettiği söylenir. Mesela Almanya 26 milyon. Ancak geçen yıl Almanya'nın temin ettiği aşı 21 milyon. Yani yüzde 30'u geçmiyor. İngiltere bu yıl 30 milyon temin etti. Ancak geçen yıl 25 milyon temin etmişti. Geçen yıllarda serbest eczanelerden ücretli grip aşısı temin etme imkanı olmasına rağmen tüketilen aşımız 1 milyonun üzerindeydi. 5-10 milyonlar değildi. Dolayısıyla bunu yüksek oranlı temin etme şansınız zaten yok. Buna rağmen biz 2,2 milyon temin ettik, şimdi 3 milyonun üzerinde temin etme çabası içindeyiz. Yani geçen yılın 2-2,5 katı kadar yüzde 50 oranında bir artış gerçekleştirme çabasındayız. Diğer ülkelerde yüzde 30 civarında artış oldu.
COVİD-19 TESTİ
İstanbul'un test kapasitesini özellikle çok arttırdık. Şu an 60 binin üzerinde İstanbul'da test yapılıyor.
Şu an 37 saatten 27 saate inmiş durumda. Biz bunu ortalama 8-10 saate indirmek istiyoruz, numunenin alındığı zaman diliminden itibaren.
Bundan sonraki süreçte şöyle bir durum da söz konusu olacak: Numune alındığından itibaren 4 saatten sonra 20 saatlik zaman diliminde HES kodunda kısıt getirmiş olacak.
COVİD-19 AŞISI
Ortada olmayan bir aşının olduğu ifade edildi. Bunu net söylüyorum. Bu aşıyla ilgili ilgili firmalarla görüşüldü ama ortada bir aşı yoktu. O aşıyı almak için çok çaba sarf ettik. Daha detaylı söyleyeceğim var söylemek istemiyorum. Ruhsatlı olan aşıyı herkes getirebilir, ruhsatı olmayan aşıyı halk sağlığı alır. Ortada olmayan firmada var şimdi yok denilerek bir aşıyı pazarlamasınlar. Bunun altını çiziyorum. Aşıyı elde etmek ve temin etmek için yoğun bir çaba içinde olduğumuzu bütün vatandaşımız bilsin.
"VİRÜS ARTIK DAHA KISA SÜREDE BULAŞIYOR"
Mutasyon bulaştırıcılığın artması şeklinde karşımıza çıkıyor. Daha önce 15 dakikada bulaşan virüs artık daha kısa sürede bulaşabilir özellik söz konusu. Bir araya oturma bir kafe restoran maskenin kısa süreli devre dışı kalması bulaştırıcılığı sağlayan bir sebep oluyor.
GRİP AŞISI LİSTESİ NASIL HAZIRLANDI'
(Bilim Kurulu üyesi Ateş Kara yanıtladı) Grip aşısında ilk etapta çok çok yüksek riskliler belirlendi. En hassaslılardan başladı diğer hassaslara doğru gidecek liste. İlk etapta en hassas olanların korunması gerekiyor. Doz gelecek ama elinize gelmeden zorunlu olarak böyle en hassaslara başlandı. Sağlık çalışanlarımızı aşılayacağız özellikle. Önümüzdeki hafta riskli alanda çalışan sağlık çalışanlarımızdan başlamış olacağız. Altı maddenin ilk 2'si sağlık çalışanları ile gebeler.
Bağışıklık haritasını 1.5-2 ay içerisinde sürekli tekrarlamak istiyoruz. Geçen hafta başlandı ve sanırım bağışıklık haritasıyla ilgili hane halkı tespit edilmişti. Gelecek hafta bitmiş olur. Hem genel hem de il il açıklamak mümkün olacak.
"İSTANBUL'DA 1 HAFTADA VAKA ARTIŞ ORANI YÜZDE 62"
"İstanbul'da son 1 hafta içinde vaka artış oranı yüzde 62. Büyükçekmece yüzde 123, Sarıyer yüzde 120, Bakırköy yüzde 104, Beylikdüzü yüzde 104, Bayrampaşa yüzde 99, Şişli yüzde 98, Kağıthane yüzde 89, Tuzla, Sancaktepe, Beykoz şeklinde gidiyor. İlçelerde yüzde 29 ile yüzde 123 arası artış, son 1 haftalık artış hızından bahsediyorum, İstanbul'un da toplamı son 1 haftada yüzde 62 oldu. Türkiye'deki hasta sayısının, bugün de söyledim, yüzde 40'a yakın, yüzde 38-39 oranında İstanbul'da olduğunu söylemek istiyorum. 2 bin 305 hasta sayısı, ağır hasta sayısı ise yüzde 30 civarında. 1836'nın yüzde 30'u.
YÜZ YÜZE EĞİTİM
Okullarla ilgili şu an ciddi bir artışın olmadığını biliyoruz. Toplumun genelinden farklı bir artış oranının olmadığını söyleyebiliriz. Bu önemli günler salgının seyriyle birlikte diğer sınıfların ilave kademeli bir geçiş olması daha önce konuşulmuştu, bununla ilgili kademeli geçişin olup olmayacağını da önümüzdeki dönem salgının seyri belirleyecek. Ama şu an İstanbul özelinde baktığımızda yeni dönemde ilave bir sınıfın, kademelendirmenin şu an Bilim Kurulu'nun önerisinin olmadığını söyleyebilirim. Şu ana kadar da açılan sınıflarla ilgili ortalamadan farklı bir pozitiflik oranı, vaka durumunun olmadığını da rahatlıkla söyleyebilirim. Zaten bildiğiniz gibi tercihe bağlı ve 2+5 şekilde bir uygulamayla eğitim devam ediyor ve bazı sınıflarla ilgili bu. Ama önümüzdeki haftalar doğrusu bununla ilgili Bilim Kurulu'nun kademelendirmeyi devam ettirme noktasında bir yaklaşımı şu an yok.
Sayfa başına git
