İzmir'de, ASELSAN'ın geliştirdiği 'Mekansal Adres Kayıt Sistemi (MAKS) Veri Üretim ve Yaygınlaştırma Sistemi'nin tanıtımı için toplantı yapıldı. Tüm adres bileşenlerine mekansal boyut kazandıracak sistemde; devrede olan illerde, il verisinin halihazırda mevcut olan metin içerikli Adres Kayıt Sistemi (AKS) yerine MAKS üzerinden servis edilmesi sağlandı. Temin edilen verilerin, MAKS veri modeline uygun hale getirilip, saha çalışması ile doğrulaması yapıldı. Sistemin 2020 yılı sonuna kadar 64 ilde daha yaygınlaştırılması gerçekleştirilerek, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) tabanlı adres kayıt sistemine geçiş sağlanacak. Sistem kapsamında ülke çapında adres verisi, mekansal konum bilgisi ile beraber toplanacak, raporlanacak, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından ihtiyacı olan tüm kamu kurumları ile resmi bilgi niteliğinde paylaşılacak. Projede konum bilgisi tabanlı yeni uygulamalar ve entegrasyonlar geliştirilecek ayrıca ülke bütününde mekansal adres verisi toplama işi yürütülecek. Yazılım ve donanım bileşenleri içeren bir yaygınlaştırma sistemi kurulacak. Veri toplama, düzenleme, kontrol, entegrasyon, danışmanlık ve eğitim hizmetleri verilecek. Sistemdeki mevcut yazılım modülleri üzerinde de geliştirmeler ve güncellemeler yapılacak. Bir araya getirilecek verinin kritikliği, bu verinin donanımsal olarak korunması ihtiyacını ortaya çıkarıyor. Bu ihtiyaca yönelik Nüfus ve Vatandaşlık işleri Genel Müdürlüğü Veri Merkezi ve İş Sürekliliği Merkezi arasında verinin dinlenmeye, değiştirilmeye karşı milli kripto cihazları ile korunması sağlanacak.
Sistemin tanıtım toplantısına İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile İzmir Valisi Erol Ayyıldız, çeşitli illerin valileri, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve İzmir Milletvekili Hamza Dağ, Türkiye Belediyeler Birliği Başkanı ve Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, belediye başkanları, bakanlık bürokratları ve ASELSAN yetkilileri katıldı. ASELSAN Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Görgün, Türkiye Belediyeler Birliği Başkanı ve Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin ile İzmir Valisi Erol Ayyıldız'ın konuşmalarından sonra sistemin tanıtım filmi izlendi.
'ÜLKELERİN GÜCÜ, İNSANLARININ ÜRETTİKLERİYLE OLUŞUR'
Toplantıda konuşan Bakan Soylu, MAKS sisteminin önemini anlatarak, şunları söyledi:
"Bizim yaş grubumuzun okul yıllarında, ülkemizin zenginlikleri anlatılırken yeraltı ve yer üstü doğal kaynaklarımız, üzüm, incir, fındık üretiminde dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olduğumuzdan bahsedilir. Ülkemizin ekonomik gücü, bu şekilde tarif edilmeye çalışılırdı. Oysa bugün hepimiz biliyoruz ki ülkelerin gücü, toprağında var olanlarla değil, o ülke insanlarının ürettikleriyle oluşmaktadır. Cevheri çıkarıp satmak değil onu işleyip satmak, yüksek teknolojili ürünler yapmak, teknoloji ürünlerini sadece satın alıp kullanmak değil onları üretip satabilmek, hatta ürettiği fiziki şeyler değil sadece bilgisini satmak, kaynak kodları, lisans veya fikri mülkiyet pazarlamak, veriyi oluşturma ve işleme kabiliyetiyle kaynakları etkin ve verimli kullanabileceğimiz bir duruma gelmek, günümüzde modern ülkelerinin gücünün temelini oluşturmaktadır. Türkiye uzun yıllar, doğal kaynak ihraç edip mamul ürün alan bir ülke konumundaydı ve bu bahsettiğim teknoloji üretme alanından oldukça uzaktı. Özellikle 2000 krizinin moral bozukluğunu yaşadığımız günlerde, ülkemizdeki bor madeninin büyüklüğünü anlatan mailler dolaşırdı. Bor madenlerimizi hakkıyla değerlendirirsek ne kadar zengin olacağımız anlatılırdı bu maillerde. Buradan geleceğe ait bir umut devşirmeye çalışırdık."
'CUMHURBAŞKANIMIZ SAYESİNDE BAMBAŞKA NOKTAYA TAŞINDI'
"21'inci yüzyılın başından itibaren ülkemizdeki değişim, özellikle Cumhurbaşkanı'mız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın hem gençleri hem de yerli ve milli teknolojileri önceleyen anlayışından destek alarak, Türkiye'nin üretim yapısını bambaşka noktaya taşımıştır" diyen Bakan Soylu, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Türkiye bugün, teknoparklarının sayısını artırma peşinde koşan, Ar-Ge harcamalarını artıran, milli savunma sanayisinde dışa bağımlılık oranını yüzde 80'lerden yüzde 32'ye çeken, 2002'de yok mertebesinde olan savunma sanayi ihracatını 2,2 milyar dolar seviyesine getiren, kendi tasarım tüfeğini, helikopterini üreten, dışarı satan, yazılım sektöründe önemli başarılara imza atan bir hale evrilmiştir. Belki de hepsinden önemlisi, Türkiye Cumhuriyeti devlet yapısı, teknolojiyi kullanma, teknolojiyi vatandaşına sunduğu hizmetlerde kolaylaştırıcı ve verim artırıcı bir unsur olarak kullanma alışkanlığını edinmiştir. İçişleri Bakanlığı olarak iç güvenlikte yürüttüğümüz çeşitli faaliyetlerin yanı sıra özellikle dijital altyapılar noktasında oldukça önemli projelere imza atıyoruz. Bakanlığımızın kolluk ve sivil birimlerinin sahip olduğu tüm dijital bilgi sistemlerinin, ülkemizin bilişim hedefleri doğrultusunda, bağımlılıklarımızı minimuma indirecek ve kesintisiz hizmet verecek şekilde geliştiriyor ve yeniliyoruz. Verimlilik ve hizmet kalitesini arttırma adına, sınırlara gidiyoruz, Ağrı'dan Kars'a kadar, Van'a kadar denizlerimizin kenarında dolaşıyoruz. Türkiye öyle bir kapasiteye geldi ki 2 yıl içinde hep sahillerimizde hem de sınırlarımızda sadece fiziki sistemlerimiz değil bütün dünyanın parmak ısırarak takip edeceği sınır sistemlerimizi, güvenliğimizi sağlayacak uzun yıllardan beri ah niye olmuyor denen eserleri milletimizle beraber oluşturacağız."
'SİSTEMİ GÜVENLİK GÜÇLERİ ARASINDA ENTEGRE ETTİK'
Emniyet, Jandarma, Sahil Güvenlik, Göç Genel Müdürlüğü, Nüfus Genel Müdürlüğü, Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü gibi birimler arasında veri paylaşımını sağladıklarını da anlatan Bakan Soylu, "Bu noktada özellikle Jandarma ve Emniyet Teşkilatımız arasında 14 Mart 2018 tarihinde imzaladığımız bir protokolle parmak izi sorgu sistemlerinin karşılıklı olarak paylaşıma açılması projesine değinmek isterim. Her iki kurumun da parmak izi sorgu sistemlerini ve takip ettikleri olay bilgilerini karşılıklı sorgulamaya açtık ve bunun neticesinde bugüne kadar 15 bin 587 olay çözüme kavuştu. 15 bin 448 şüpheliye ulaşıldı. Mesela 2011'de Hakkari Çukurca'da 1 binbaşı ve 8 erimizin şehit edilmesi olayının failleri bu sayede yakalandı. Gümüşhane Kürtün'de Karadeniz bölgesine sızmaya çalışırken etkisiz hale getirilen bir teröristten alınan veriler de yine bu paylaşım protokolümüz sayesinde 9 faili meçhul terör olayının aydınlatılmasını sağladı" dedi.
'CİDDİ KAZANIMLAR ELDE ETTİK'
Merkezde ve yerelde birçok bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları ile de entegrasyon ve veri paylaşımı çalışmasını gerçekleştirdiklerini vurgulayan Soylu, şunları söyledi:
"Halihazırda 52 bakanlık ve kurum ile 65 konu başlığında dijital entegrasyon gerçekleştirilmiş durumdadır. Bununla birlikte bakanlığımızın kendi iç hizmetlerinde, yine bu bilgi teknolojilerinin entegrasyonu sayesinde ciddi kazanımlar elde ettik. Özellikle 2017 yılında başlattığımız yalınlaştırma projesiyle, vatandaşlarımıza sunduğumuz hizmetlerde talep edilen 2 bin 185 belge türünü inceledik ve bu belge türlerinden bin 160'ına gerek olmadığını tespit ederek, işlemler sırasında bu belgeleri talep etmekten vazgeçtik. Bu adımla personelin mesaisi ve işlem masrafları açısından yaklaşık 103 milyon liralık bir maddi tasarruf da sağlamış olduk. Bu çalışmamız devam etmekte olup halen 96 belgenin kaldırılması için çalışmalarımız sürmektedir. Tamamen kendi insan kaynaklarımızla, mühendislerimizle bilişim personelimizle yerli ve milli birçok proje, uygulama ve yazılım gerçekleştirdik. Kamuda dijital dönüşümün yerel yönetim ayağını oluşturan, yerel hizmetlerin elektronik ortamda üretilmesini sağlayacak, vatandaşımızın belediye işlemlerindeki bürokrasi yükünü azaltacak, belediyelerimizin yılda ortalama 3 milyar TL tasarruf etmesine imkan verecek olan e-belediye bilgi sistemini hayata geçirdik. Tüm acil çağrıların tek numarada karşılandığı, herhangi bir afet durumunda da illerin birbirini yedekleyebildiği, etkin müdahaleyi sağlayan ve tüm bunların raporlanıp ayrıntılı analiz edilmesine imkan veren yeni nesil 112 çağrı merkezi projesini hayata geçirdik."
BAKANLIĞA AİT İNTERNET SİTELERİ BİRLEŞTİRİLDİ
Halka daha etkin iletişim sağlama adına bakanlığa ait 1302 internet sitesinin tek alt yapıda birleştirildiğini kaydeden Soylu, şöyle konuştu:
"Tüm bakanlığımız personeline ve belediyelerimize, uzaktan eğitim verilebilmesini sağlayan online bir sistemi de, bu kapsamda devreye aldık. Kamu düzeni ve güvenliğini bozucu nitelikteki toplumsal şiddet olayları, terör, yangın, afet, büyük kazalar ve orman yangınları gibi olaylarda, olay yerine giden ekiplerin yaka kameralarından, MOBESE ve diğer sabit kameralara bağlanarak bilgi akışı sağlayan, bu sayede olaylara daha etkin müdahaleyi sağlayacak olan GAMER (Güvenlik ve Acil Durumlar Koordinasyon Merkezi Projesi) yazılımı ve izleme merkezleri de 81 ilde devreye alınmıştır. Yine dijital bir ayağa sahip bulunan açık kapı projesi ile vatandaşımız işlerini, talep ve şikayetlerini valiliklere ve kaymakamlıklara doğrudan iletilebilmektedir. Halen 81 valilik ve 160 ilçe kaymakamlığında hizmet veriyoruz. Burada kurduğumuz dijital altyapıyla talep ve şikayetleri, bunlara verilen cevapları, veri tabanımıza ekliyoruz. Bunları modern yöntemlerle ve yapay zeka uygulamalarıyla analiz ediyoruz ve buradan çıkan sonuçlardan, bakanlık faaliyetlerimizde, politikalarımızda istifade ediyoruz. Bugüne kadar 171 bin 730 başvuru aldık ve bunların 166 bin 445 tanesini sonuçlandırdık. Dijital memnuniyet anketleri geliştirilecek. Bunlardan elde edeceğimiz verilerle çok daha iyi işler yapacağız."
İHBARLAR ARTTI
Kadına yönelik şiddet olaylarına acil müdahaleyi sağlayan mobil uygulama 'KADES' ve uyuşturucu ile mücadelede daha rahat bildirim yapabilmesini sağlayan 'UYUMA' adlı mobil uygulamayı devreye soktuklarını anlatan Soylu, "KADES uygulamamızı indiren kişi sayımız 182 bin 795. Kırıkkale'de yaşanan cinayet olayından sonra bu sayı birden arttı. Mesele olay olduktan sonra değil olay olmadan önce yapmak. Uygulamaya gelen ihbar sayısı 10 bin 309 ve bunların içinde asıllı ihbar sayısı, yani gerçekten bir tehlike olan ve arkadaşlarımızın KADES sayesinde müdahale ettiği ihbar sayısı 5 bin 282'dir" dedi.
MAKS'ın, dijital dönüşüm hareketinin en önemli ve büyük projelerinden olduğunu vurgulayan Bakan Soylu, şöyle devam etti:
"21'inci yüzyıl veri yüzyılıdır. Eğer bu veriyi iyi bir yere taşırsak, çok güvenli bir süreci tamamlamış olabiliriz. Vizyon proje olarak tarif edebileceğimiz önemli bir projedir. En temel tarifiyle, elimizde kişilere bağlı veri olarak bulunan adres bilgilerinin, coğrafi bilgi sistemleri ile mekanlara giydirilmesi, koordinatlarla tanımlanmış yapılara ait farklı veri setleri oluşturulması ve bu bilgilerin analiz yapmak üzere işlenebilmesi, ilgili kurumlarla paylaşılabilir hale getirilmesidir. MAKS projesi kapsamında, şu ana kadar 29 ilde, 17 milyon adres, yaklaşık 8.3 milyon yapı, 438 yetkili idare mekansal hale getirilmiştir. 2015 sonunda ASELSAN'la aramızda imzalanan projenin maddi büyüklüğü 440 milyon TL'dir. 2019 sonu için nüfus bakımından ülkemizin yüzde 44.5'ine, yüzölçümü bakımından da yüzde 35'ine ulaşmayı hedefliyoruz. Projenin tamamlanması da inşallah 2020 yılında gerçekleşecektir. Bu projeden beklentilerimiz, kamu hizmetlerindeki verimlilik artışımız, hizmetleri ve yatırımları planlarken daha doğru analizler yapabilme imkanına kavuşmamız, afet, yangın ve diğer acil durumlarda, asayiş olaylarında müdahale sürelerinin kısalması ve devletin herhangi bir konuda politika belirlerken, sahadaki fotoğrafı daha detaylı, daha sağlıklı görebilmesi, haliyle daha sağlıklı karar verebilmesidir. Her kuruşun ve her saniyenin kıymeti vardır. Dolayısıyla, zaman ve para noktasında da kayıpları önleyici projelere, hatta deyim yerindeyse geri dönüşüm projelerine ihtiyacımız var. İşte MAKS, böyle bir projedir."
Bakan Soylu, konuşmasından sonra katılımcılara plaket verip, salondan ayrıldı. (DHA)