İlgili kanunun 3’üncü maddesinin ikinci fıkrasına eklenecek “riskli yapı bina kartı” uygulaması ile risk doğuran yapılar hakkında üçüncü kişiler tarafından da bilgi edinilmesinin mümkün olacağını belirten Dervişoğlu, kanun gerekçesini şöyle açıkladı:
“30 Ekim 2020 tarihinde İzmir ilinde meydana gelen ve yaşanan can kayıpları nedeniyle tüm Türkiye’yi yasa boğan 6.9 büyüklüğündeki deprem, Türkiye'nin deprem riski en yüksek şehirlerinin ruhsatsız yapı stokunun çok ciddi boyutta olduğunu ortaya koymuştur. Çevre ve Şehircilik Bakanı Sayın Murat Kurum 13.06.2019 tarihinde yaptığı açıklamada bu süreçte imar barışından yaklaşık 10 milyon 79 bin vatandaşın faydalandığına işaret etmiştir. Hukuka ve teknik gerekliliklere aykırı olarak inşa edilen binalara ruhsat izni verilmesi yahut bahse konu yapıların kullanımına göz yumulması ciddi sonuçları beraberinde getirmektedir.
Bu durumun en yakın ve somut örnekleri, Türkiye’deki deprem riski ve yapı stoğu nedeniyle karşılaşılabilecek telafisi mümkün olmayan vahim sonuçları ortaya koyan 24 Ocak 2020 tarihinde Elazığ’da meydana gelen 6.9 şiddetindeki ve 30 Ekim 2020 tarihinde İzmir’de meydana gelen 6.9 şiddetindeki depremlerdir. Ne var ki, yaşanan vahim hadiseler hukuken gerekli adımların atılması sonucunu doğurmamıştır. 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun vasıtası ile riskli yapı tespiti ve bahse konu yapıların tapuya bildirilmesi müessesesi düzenlenmiş olsa da ilgili yapıların tasarrufuna ilişkin faaliyetlerde daha açık bir bilgilendirme mekanizmasının mevcudiyeti hala sağlanamamıştır. Bu kapsamda, ilgili kanunun 3’üncü maddesinin ikinci fıkrasına eklenecek “riskli yapı bina kartı” uygulaması, vatandaşların üzerinde tasarruf edecekleri yapılara ilişkin daha detaylı ve kapsamlı bilgi sahibi olmalarını sağlayacak; bu vesile ile gelecekte yaşanması muhtemel deprem ve benzeri doğal afet hallerine yaşanan can kayıpların en aza indirilmesi mümkün hale gelecektir. Başka bir ifade ile binanın hangi gerekçe ile riskli yapı grubunda yer aldığını ve depreme karşı ne oranda dayanıklı olduğu bilgilerini içeren “riskli yapı bina kartının” bina girişlerine açıkça görülebilecek bir biçimde monte edilmesi vasıtasıile risk doğuran yapılar hakkında üçüncü kişiler tarafından da bilgi edinilmesi mümkün kılınacaktır.”
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1- Değişiklik teklif edilen madde ile riskli yapılar hakkında ‘riskli yapı bina kartı’ düzenlenmesi ve bu kartın bina girişlerine monte edilerek ilgili yapılar hakkında tasarrufta bulunacak kişilerin bilgi sahibi olması amaçlanmaktadır.
AFET RİSKİ ALTINDAKİ ALANLARIN DÖNÜŞTÜRÜLMESİ HAKKINDA KANUNDEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 16/05/2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un3üncü maddesinin ikinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir:
“ Riskli yapılar hakkında ‘riskli yapı bina kartı’ düzenlenir ve ilgili yapıların giriş kısmına açıkça görülecek bir şekilde yerleştirilir."