'Thermopsis turcica' ve 'Vuralia turcica' isimleriyle anılan Eber sarısı, dünya üzerinde sadece Afyonkarahisar'daki Eber Gölü ve Konya'daki Akşehir Gölü arasında kalan bölgede yetişiyor. Eber sarısının çiçek açtığı dönemlerde başta fotoğraf meraklıları olmak üzere birçok kişi bitkiye de adını veren Eber Gölü'nün bulunduğu bölgede akın ediyor. Koruma altında olduğu için zarar durumunda 2024 yılı itibarıyla 387 bin 141 lira cezai işlemin yapıldığı Eber sarısı ile ilgili Afyon Kocatepe Üniversitesi Doğa Koruma ve Biyoizlem Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü aynı zamanda Biyoenformatik Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Uğur Cengiz Erişmiş çeşitli taramalar yürütüyor. Bu araştırmaların başında, bir çiçekten 3 meyve veren Eber sarısının bu özelliğinin gen aktarım yöntemiyle baklagillere de gösterilmesi geliyor. Uğur Cengiz Erişmiş'in Eber sarısıyla ilgili araştırmayı sürdürdüğü, ziyaret eden Afyonkarahisar Valisi Kübra Güran Yiğitbaşı, özellikle gen transferinin bir an önce kaydedilmesi gerektiğini söyledi. İl Tarım ve Orman İl Müdürü Özkan Parlak'ın da bulunduğu görüşme sonrasında gen aktarımı için protokol yapılması kararlaştırıldı.
'BİZİM İÇİN BU ENDEMİK TÜR ÖNEMLİ VE YETİŞMESİ DE ÇOK KOLAY'
DHA'ya ilişkin açıklama yapan Vali Kübra Güran Yiğitbaşı, "Bir baklagil türü olarak kabul edilen bu başlangıç özelliği tek bir çiçekten 3 ayrı meyve vermesi. 18 bin baklagil kayıtlı olduğu içinde sadece Eber sarısının tek çiçeğinden 3 meyve çıkışı söz konusu. Diğer baklagil türlerine de bu gen uygulaması uygulanabilirse her tohumdan, çiçekten, tek bir meyveden iki bölümden oluşur, üç bölümden çıkartılabilir söz konusu olabilir.yardım kadar da bu yönde bir çalışma henüz başlatılmışız. dolayısıyla üniversitemiz, ilgili birimlerimiz, hocamızın liderliğinde aynı zamanda hem Tarım ve Orman İl Müdürlüğümüz hem de Doğa Koruma İl Müdürlüğümüz ile bu alma protokole bağlayarak çalışalım, başlatmayı istiyoruz. Çünkü böyle olursa endemik tür olan Eber sarısının özelliğinin fasulye, bakla, nohut, kırmızı gibi diğer baklagillerde de gittiğinde vatandaşlarımız, çocukların tek bir ürün yerine bunun üç katını ya da en kötü iki Katını alabilmesi söz konusu olabilir. Bizim için bu endemik tür önemli, değerli ve büyümesi de çok kolaydır. Kendiliğinden yetişiyor. koruma altındaydı kardeşler, özel bir gayrete, tekrar maddi katkıya ihtiyaç duymadan değiştirilip hem Sultandağı'nda bazı bölgelerimizde hem de Eber'de Çay ilçemizin bu kısımlarında da kendini gösteren bir bitkimiz" dedi.
'KOPARMANIN CEZAİ YAPTIRIMI 387 BİN 141 LİRA'
Eber sarısının çok değerli bir ürün, çok değerli bir endemik tür ve bitki olduğunu vurgulayan Vali Yiğitbaşı, "Dolayısıyla bunu kopartmak, buna zarar vermek, bir cezai yaptırımı da olan bir suç. Cezai yaptırımının da 387 bin 141 lira olduğunu da buradan iletmiş olması. Lütfen. Zaten hayvanların zarar görmesi, hayvanların faydalandığı bir tür değil. Ancak insanlarımız da zaman zaman buradan çok daha fazla farklı yararlanmayı sağladığımızı düşünerek lütfen kendi dayanıklılığımız da zarara uğramıştır. Çünkü bunun bir yaptırımı da var demiş" diye konuştu.
'GENETİK KLONLAMA İLE BU İŞLEM GERÇEKLEŞTİRİLEBİLİR'
Eber sarısını yıllar boyunca incelediğini söyleyen Prof. Dr. Uğur Cengiz Erişmiş, bu türün bir çiçekten 3 meyve toplandığını hatırlatarak, "Bu kastettiğimiz meyve tarzı yenilen anlamda değil, dünyanın doğal bir çiçekten meyve ortaya çıkıyor. İnsani boyutuyla yenilecek bir tarz yok. Sadece tohum olarak Bu neden önemli, genetik açıdan böyle bir mekanizma var ise bu türün içinde böyle bir genetik düzenleme düzenlemesi var olup, bunun kullanım yolları da kendisine bağlı olan, aileye bağlı olan baklagillerde bu genetik klonlama ile bu işlem gerçekleştirilebilir".
Alan kılavuzu Kadir Ateş de "Bu endemik türü isteyen birçok grup ve kişinin bölgeye ayrılmış fotoğraf ve video çekimi. Çevre halkından ricamız bu endemik bitkiyi korumaları" dedi. (DHA)