









İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) yönelik operasyonlar 100 gün önce bugün başlatıldı. Operasyonlar kapsamında bugüne kadar en az 264 kişi gözaltına alınırken en az 156 kişi tutuklandı. Tutuklananların 53’ü İBB ve bağlı kuruluşlarında çalışan bürokratlar. Aralarında İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun da bulunduğu çok sayıda İBB bürokratı, belediye başkanı ve iş insanı, 19 Mart sabahı İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan “mali soruşturma” ve “kent uzlaşısı soruşturması” kapsamında düzenlenen operasyonlarla gözaltına alındı.
Operasyonları hâlâ süren mali soruşturma kapsamında İmamoğlu ve yakın çevresine “suç örgütü yöneticisi olmak”, “suç örgütüne üye olmak”, “irtikap”, “rüşvet”, “nitelikli dolandırıcılık”, “kişisel verileri hukuka aykırı ele geçirmek” ve “ihaleye fesat karıştırmak” suçları yöneltilirken “kent uzlaşısı” soruşturmasında ise İmamoğlu, İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, Şişli Belediye Başkanı Resul Emrah Şahan ve İmamoğlu’nun kampanya danışmanı Necati Özkan’ın aralarında bulunduğu yedi kişiye “PKK/ KCK terör örgütüne yardım etmek” suçlaması yöneltildi.
GİZLİ TANIKLAR
Mali soruşturmada 19 Mart’ta gözaltına alınan ve aralarında İmamoğlu ile birlikte İmamoğlu’nun danışmanı ve Medya AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ongun ile Beylikdüzü Belediye Başkanı Mehmet Murat Çalık’ın da olduğu 48 kişi, dört günlük gözaltı işlemlerinin ardından 23 Mart’ta tutuklandı. İBB Genel Sekreter Yardımcısı Polat, Şişli Belediye Başkanı Şahan ve İmamoğlu’nun kampanya danışmanı Özkan da aynı gün “kent uzlaşısı” soruşturmasında tutuklanarak Silivri’ye gönderildi.
Tutuklanan pek çok kişiye, bugüne kadar soruşturmadaki ifade tutanaklarına yansıyan sekiz gizli tanığın “Duydum”, “Öğrendim”, “Duyum aldım” şeklindeki ifadeleri suçlama konusu yapıldı.
JANDARMA DA DEVREDE
İlk operasyonların 1. ayını doldurmasının ardından 26 Nisan’da devam eden “mali soruşturma” kapsamında İBB’ye yönelik 2. dalga operasyonlar başlatıldı. Ağırlıklı olarak İBB bürokratlarını hedef alan 2. dalgada, aralarında İSKİ Genel Müdürü Şafak Başa, Dilek Kaya İmamoğlu’nun ağabeyi Cevat Kaya ve Murat Ongun’un eşi Gözdem Ongun’un da olduğu 52 kişi gözaltına alındı.
Çoğunluğu bürokrat 18 kişi tutuklanırken 4 kişiye de ev hapsi verildi. Operasyonlar, 20 Mayıs’ta yine “mali soruşturma” kapsamında düzenlenen 3. dalga operasyonlarla sürdü. İBB Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler Daire Başkanlığı’nı hedef alan operasyonlarda 22 kişi hakkında gözaltı kararı verilirken 13 kişi tutuklandı.
3. dalga operasyonları, önceki iki operasyonu gerçekleştiren Emniyet Mali Şube yerine jandarmanın gerçekleştirmesi ise dikkat çekti. 23 Mayıs’ta KİPTAŞ, İSTAÇ gibi İBB iştiraklerini ve İmamoğlu’nun yakın çevresini hedef alan bir operasyon daha yapıldı. İmamoğlu’nun koruma müdürü Mustafa Akın, Özel Kalem Müdürü Kadriye Kasapoğlu ve KİPTAŞ Genel Müdürü Ali Kurt’un aralarında olduğu 25 kişi tutuklandı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, aynı gün hedefte İBB iştiraki Ağaç ve Peyzaj AŞ’nin olduğu 5. dalga operasyonların yapıldığını ve tedarikçi olarak çalışan yedi kişinin tutuklandığını duyurdu.
CHP'Lİ BELEDİYELER
Son olarak 31 Mayıs’ta yapılan 6. dalganın temelini ise dört ayrı soruşturma oluşturdu. Operasyonlar, İBB’nin yanında, etkin pişmanlıkla tahliye edilen iş insanı Aziz İhsan Aktaş’ın ifadeleriyle bağlantılı olarak Beşiktaş ve Büyükçekmece belediyelerine de uzandı. 38 kişi gözaltına alınırken aralarında Büyükçekmece Belediye Başkanı Hasan Akgün, Gaziosmanpaşa Belediye Başkanı Hakan Bahçetepe, Avcılar Belediye Başkanı Utku Caner Çaykara ve Adana Ceyhan Belediye Başkanı Kadir Aydar ile birlikte Seyhan Belediye Başkanı Oya Tekin’in bulunduğu 22 kişi tutuklandı.
BAŞKA KENTLER MESAJI
Eski CHP İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu’nun da aralarında bulunduğu dört kişi ise operasyonun İBB ayağı kapsamında tutuklandı. Böylece 30 Ekim’de Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer’in tutuklanmasıyla başlayan süreçte, yalnızca İstanbul’da İmamoğlu ile birlikte 11 CHP’li belediye başkanı tutuklanmış oldu. İBB ve CHP’li belediyelere dönük operasyonlar için bugüne kadar “turp” , “ahtapot” ve “rüşvet ağı” gibi tanımlamalar kullanan Cumhurbaşkanı Erdoğan dün ise gazetecilere yaptığı açıklamada “Sadece İstanbul değil, başka illerde de ne yazık ki durum felaket” ifadelerini kullanırken soruşturmanın başka illere uzanabileceğinin mesajını verdi.
İMAMOĞLU'NA HER ŞEY YASAK
Soruşturmanın merkezindeki isim İmamoğlu, uzun bir süredir soruşturmayı yürüten İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talebiyle getirilen yasakların hedefinde. 8 Mayıs’ta İmamoğlu’nun X hesabı İstanbul 8. Sulh Ceza Hâkimliği’nin kararıyla erişime engellendi.
23 Mayıs’ta ise yine başsavcılığın talebiyle İstanbul’da İmamoğlu hakkındaki afiş ve pankartların toplatılması ve metro, metrobüs, otobüs ve vapur gibi toplu ulaşım araçlarında kullanılmasına yasak getirildi. İmamoğlu’nun soruşturmadaki avukatı Mehmet Pehlivan ise geçen hafta, yaptığı avukatlık faaliyetleri kapsamında tutuklandı.
Pehlivan, soruşturmanın ilk haftasında da kendi avukatı ve soruşturmada görev yapan 3 diğer avukatla birlikte gözaltına alınmış, daha sonra ise serbest bırakılmıştı.
YALANLAR VE GERÇEKLER
İktidara yakın medya organları ve gazeteciler, henüz iddianamesi bile hazırlanmayan soruşturma kapsamında pek çok yalan iddiayı dolaşıma soktu. İBB, onlarca iddiayı belgeleriyle yalanladı. İşte onlardan bazıları şöyle:
- İDDİA: İBB’de 560 milyar TL yolsuzluk yapıldı.
YANIT: İBB’nin son 6 yıldaki bütçesi içerisinde maaşların, ödemelerin ve hizmetlerin de bulunduğu bütçesi 497 milyar TL olarak açıklandı.
- İDDİA: İmamoğlu’nun mal varlığı başkanlığı döneminde arttı.
YANIT: İmamoğlu ve eşinin 2019 ve 2024 seçimleri öncesinde mal bildirimi açık, herhangi bir artış yok.
- İDDİA: “İstanbul Senin” uygulaması ile 16 milyon insanın kişisel verileri satıldı.
YANIT: Uygulamanın kullanıcı sayısı 16 milyon değil, 3.5 milyon. Bilgiler ise kimseyle paylaşılmadı.
- İDDİA: İBB çalışanlarının ev ve işyerlerinde “para kuleleri” bulundu.
YANIT: CHP İstanbul İl Başkanlığı’nın satın alınmasına ilişkin 2019 tarihli görüntüler yeniymiş gibi servis edilerek algı çalışması yürütüldü.
- İDDİA: Medya A.Ş. ve Kültür AŞ gibi İBB iştirakleri üzerinden usulsüz ihaleler yapıldı.
YANIT: İştiraklerin tamamı İçişleri Bakanlığı ve Sayıştay denetiminden geçti. Herhangi bir usulsüzlük bulanamadı.
ÖZEL: TEHDİT EDİLİYORLAR
Devam eden “mali soruşturmanın” dikkat çekici yanlarından biri de tutuklandıktan sonra “etkin pişmanlık” hükümleri kapsamında ifade vererek tahliye edilen veya ev hapsine alınan isimler oldu. İlk olarak 1. dalgada tutuklanan İBB Kültür AŞ Genel Müdürü Murat Abbas etkin pişmanlık ifadesi vererek tahliye edilirken ardından çoğu iş insanı en az 27 kişi daha bu kapsamında ifade vererek tahliye edildi ya da ev hapsine alındı. Tutuklu bazı kişiler ise etkin pişmanlık kapsamında ifade verdi ancak ifadeleri yeterli görülmeyerek tutukluluk hallerinin devamına karar verildi.
İMAMOĞLU'NDAN ÇAĞRI
CHP lideri Özgür Özel ve İmamoğlu, soruşturmanın başlangıcından bu yana özellikle tutuklanan kadın bürokratlara ifade vermeleri için çeşitli baskılar yapıldığını sık sık gündeme getirdi. Muhalefet cephesi, tutuklanan bazı kritik isimlerin ifade vermeleri için eşleriyle ve çocuklarıyla tehdit edildiğini de gündeme taşırken çeşitli bürokratların aile üyelerinin soruşturma kapsamında tutuklanması dikkat çekti. Geçen hafta baskı gören bürokratlara çağrı yapan İmamoğlu, “Onurunuzu, haysiyetinizi, ailelerinizi ve evlatlarınızı koruyun. Gerekirse önünüze konulan o iftiranameleri düzmece olduğunu bilerek imzalayın. Hiçbirinizin çocuğunun geleceği benim özgürlüğümden daha kıymetsiz değil. Ben o imzaların yükünü tek başıma taşırım” dedi.
SÜRGÜN VE KÖTÜ MUAMELE
Bürokratlara yapılan baskının yanında, aradan geçen 100 günde soruşturma kapsamında tutuklanarak Silivri’ye sevk edilen kişilerin daha sonra yüzlerce kilometre uzaklıktaki başka illere sevk edilmeleri ve cezavinde uygulanan kötü muameleler de sık sık gündeme geldi.
Aralarında Murat Ongun ve Mehmet Murat Çalık’ın da bulunduğu 27 tutuklu Tekirdağ, Eskişehir, İzmir, Bolu, Balıkesir, Afyonkarahisar gibi illerdeki cezaevlerine sevkedildi. İstanbul’dan sürgün edilen tutukluları en yakını 71, en uzağı ise 488 kilometre uzağa götürüldü. Sevkler sebebiyle avukatları ve aileleriyle görüşmekte zorluk yaşayan tutukluların bazılarının sevk sırasında kötü muamele maruz kaldıkları da ortaya çıktı.
Tutuklu İBB Medya AŞ eski Genel Müdürü İpek Elif Atayman’ın, Silivri’den sevk edildiği Afyonkarahisar’a 500 kilometre elleri kelepçeli bir biçimde yolculuk yaptığı ve yatak olmaması sebebiyle günlerce yerde uyuduğu ortaya çıktı. Öte yandan bazı tutukluların sağlık durumları da tartışma konusu oldu. 23 Mart’ta tutuklanan ve kalp rahatsızlığı olduğu bilinen İBB Genel Sekreteri Mahir Polat, kamuoyunun yoğun baskısıyla ancak 9 Nisan’da cezaevinden ev hapsine alındı.
5 Haziran’da Silivri’den İzmir Buca’ya nakledilen Beylikdüzü Belediye Başkanı Çalık’ın ise daha önce iki kez kanser geçirdiği ve cezaevi şartlarında 18 kilo kaybettiği basına yansıdı.