Bu kurala uymayanlara ise, 208 TL para cezasının verileceği açıklandı. Yasaklara tepki gösterenler, kent genelinde Ak Parti korumacılığının yapıldığını öne sürdü. ÇHD Başkanı Şule Aslan Hızal, "İç güvenlik yasası çıkmadan valilerin nasıl kararlar alacağını da böylece görmüş olduk" dedi.
İzmir Valiliği, il sınırları içerisinde gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılacak basın açıklamaları ile benzeri faaliyetlerle ilgili bir karar açıkladı. Karara göre, siyasi partiler, sendikalar, dernekler ve sivil toplum örgütleri başka bir siyasi parti, sendika, dernek ve sivil toplum örgütüne ait bina önünde basın açıklaması yapamayacaklar.
İzmir il sınırları içerisinde gerçek ve tüzel kişilerin sorumlulukları ile genel kolluk görevlilerinin görev ve yetkilerini kapsadığı belirtilen kararın, 2709 sayılı T.C. Anayasası, 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu, 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu ile İçişleri Bakanlığının 2 Kasım 2012 tarih ve 2012/64 sayılı Genelgesinin ilgili maddelerine dayanılarak hazırlandığı bildirildi.
Bir süredir, kent genelinde yapılan basın açıklamalarında ve protesto yürüyüşlerinde polis ile göstericiler sık sık karşı karşıya geldi. Özelilkle Ak Parti binaları önlerindeki açıklamalar, gerginliklerini da yaşanmasına neden oldu. Bu konuyla ilgili İzmir valiliği, geçen hafta içerisinde yaptıkları toplantı sonrasında alınan kararlar, Vali Mustafa Toprak imzasıyla kamuoyuna açıkladı.
HEMEN HERŞEY YASAK
Geçen 3 Mart tarihinde alındığı öğrenilen valilik açıklamasının ilk bölümünde görevleri ile temel hak özgürlüklerle ilgili bilgiler yeraldı. İkinci bölümde ise yeni uygulamaka kısıtlamalar şöyle sıralandı:
“Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti kapsamında, kanunun suç saymadığı eylemler ile ilgili açık ve kapalı yerlerde basına veya belirli bir topluluğa yapılan açıklamalar temel hak ve özgürlükler arasında yer almaktadır. Toplumsal yaşamın vazgeçilmez bir unsuru haline dönüşen bu hak, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi başta olmak üzere bütün demokratik anayasalarda güvence altına alınmış ve gerektiğinde de kanunla sınırlandırılabileceği ilke olarak kabul edilmiştir. Anayasanın 25, 26 ve 34. maddeleri ile temel esasları belirlenen düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti; gerçek ve tüzel kişiler tarafından basın açıklamaları adı altında kullanılırken kamu düzenini bozan, çevre ve gürültü kirliliğine yol açan, halkın günlük yaşamını zorlaştıran, zorunlu ihtiyaçların karşılanmasını, huzur ve sükunu engelleyen/bozan faaliyetler olarak da cereyan etmektedir. Temel hak ve özgürlükler ile kamu düzeninin korunması ve uygulamada yeknesaklığın sağlanması amacıyla basın açıklamalarında uyulması gereken esaslar belirtilmiştir.”
Valiliğin yayınladığı kararda uyulması gereken esaslar şu şekilde sıralandı: “Kamuoyu oluşturmak, düşünceyi açıklamak ve yaymak amacıyla; şiddet içermeyen, kamu düzeni bozmayan, gürültü ve çevre kirliliğine yol açmayan, yaya ve araç trafiğine engel olmayacak sayıda katılımla gerçekleştirilen ve makul sürede tamamlanan sözlü ve yazılı açıklamalar basın açıklaması olarak değerlendirilecektir. Siyasi partiler, sendikalar, dernekler ve sivil toplum örgütleri başka bir siyasi parti, sendika, dernek ve sivil toplum örgütüne ait bina önünde basın açıklaması yapamazlar.”
BASIN AÇIKLAMASININ YAPILMA ŞEKLİ VE ALANLARI
Basın açıklaması yapmak amacıyla herhangi bir yer ve noktadan başka bir yere kamu düzenini bozacak şekilde gösteri amaçlı toplu yürüyüş yapılamayacağı bildirilen karar şöyle devam etti: “Basın açıklaması esnasında el ile taşınabilir megafon gibi cihazlar haricinde ses yükselten cihazlar kullanılamaz, bu amaçla sabit platform kurulamaz. Valilik ve kaymakamlık binaları, adliye binaları, il/ilçe emniyet müdürlüğü binaları, polis merkezi amirlikleri, askeri bina ve tesisleri ile ceza infaz kurumlarının içerisi, önü ve çevresinde, eğitim-öğretim kurumları, hastane ve sağlık kuruluşları ile ibadethanelerin içerisinde ve çevresinde eğitimi, sağlık hizmetlerini ve kişilerin ibadetlerini engelleyecek şekilde, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının içerisinde, genel yollar, şehirler arası karayolları ile cadde ve sokaklar üzerinde yaya ve araç trafiğini engelleyecek şekilde, halkın günlük yaşamını zorlaştıran ve zorunlu ihtiyaçlarını karşılamasını engelleyici nitelikte basın açıklamaları yapılamaz.”
Valilik bu karara uymayanlar hakkında Kabahatler Kanununun 32'nci Maddesi hükmü uyarınca idari para cezası ile cezalandırılacağını duyurdu. Bu para cezasının 208 TL olduğu belirtildi.
İZMİR BAROSU, "ENGELLER KABUL EDİLEMEZ"
Valilik kararına İzmlir Barosu Başkanı Aydın Özcan'da tepki gösterdi. Özcan, "Demokratik bir toplumun önündeki engellerin kaldırılması gerektiği yerde, yeni engellerin konulması kabul edilemez. Bu yasaklarla, barışçıl gösteriler de yasaklanmış oluyor. İnsan hak ve ögürlüklerine baktığınız zaman, hak arama özgürlüğü, kamuoyunu bilgilendirme, özgürlükleri kısıtlanmaktadır. İzmir barosu olarak bu yasaklara karşıyız" dedi.
Çağdaş Hukukçular Derneği İzmir Başkanı Şule Aslan Hızal da, iç güvenlik yasası çıkmadan valilerin nasıl kararlar alacağının böylece görüldüğünü söyledi. Hızal, "Topyekün yasaklamalar anti demokratiktir. Nasıl İzmir genelindeki arama kararı artidemokratikse, hak ve özgürlüklerini kullanılmasınını da yasaklanması saçmadır. İzin alınmadan basın açıklamalarının yapılması, anayasal haktır. Kimsenin görüşlerini açıklaması yasaklanmamalı. Zaten bir toplantıda, eğer kanun dışılık varsa, polis görevi gereği müdahale eder. Bunun da kanunda yeri var. Ancak bu yasaklara yenilerini eklemek kabul edilemez" dedi.
İşte o karar;
T.C.
İZMİR VALİLİĞİ
Hukuk İşleri Şube Müdürlüğü
Sayı : 95035699-498.99-6932 04/03/2015
Konu : Valilik Kararı
VALİLİK KARARI
Karar Tarihi : 03.03.2015
Karar No : 2015/
MADDE-1: AMAÇ:
Bu karar, Anayasanın 25, 26 ve 34. Maddeleri ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin "Düşünceyi ve kanaatleri açıklama ve yayma hürriyeti" kapsamında İzmir İl sınırları içerisinde gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılacak basın açıklamaları ile benzeri (stant vb.) faaliyetlerin kamu güvenliği ve genel asayiş yönünden düzenlenmesini amaçlar.
MADDE-2: KAPSAM:
İzmir İl sınırları içerisinde gerçek ve tüzel kişilerin sorumlulukları ile genel kolluk görevlilerinin görev ve yetkilerini kapsar.
MADDE-3: HUKUKİ DAYANAK:
Bu karar 2709 sayılı T.C. Anayasası, 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu, 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu ile İçişleri Bakanlığının 02 Kasım 2012 tarih ve 2012/64 sayılı Genelgesinin ilgili maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
MADDE-4: GENEL ESASLAR:
Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti kapsamında, kanunun suç saymadığı eylemler ile ilgili açık ve kapalı yerlerde basına ve/veya belirli bir topluluğa yapılan açıklamalar temel hak ve özgürlükler arasında yer almaktadır. Toplumsal yaşamın vazgeçilmez bir unsuru haline dönüşen bu hak, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi başta olmak üzere bütün demokratik anayasalarda güvence altına alınmış ve gerektiğinde de kanunla sınırlandırılabileceği ilke olarak kabul edilmiştir. Anayasanın 25, 26 ve 34. Maddeleri ile temel esasları belirlenen düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti; gerçek ve tüzel kişiler tarafından basın açıklamaları adı altında kullanılırken kamu düzenini bozan, çevre ve gürültü kirliliğine yol açan, halkın günlük yaşamını zorlaştıran, zorunlu ihtiyaçların karşılanmasını, huzur ve sükunu engelleyen/bozan faaliyetler olarak da cereyan etmektedir. Temel hak ve özgürlükler ile kamu düzeninin korunması ve uygulamada yeknesaklığın sağlanması amacıyla basın açıklamalarında uyulması gereken esaslar aşağıda belirtilmiştir.
1- Kamuoyu oluşturmak, düşünceyi açıklamak ve yaymak amacıyla; şiddet içermeyen, kamu düzeni bozmayan, gürültü ve çevre kirliliğine yol açmayan, yaya ve araç trafiğine engel olmayacak sayıda katılımla gerçekleştirilen ve makul sürede tamamlanan sözlü ve yazılı açıklamalar basın açıklaması olarak değerlendirilecektir.
2- Siyasi partiler, sendikalar, dernekler ve sivil toplum örgütleri başka bir siyasi parti, sendika, dernek ve sivil toplum örgütüne ait bina önünde basın açıklaması yapamazlar.
3- Basın açıklaması yapmak amacıyla herhangi bir yer ve noktadan başka bir yere kamu düzenini bozacak şekilde gösteri amaçlı toplu yürüyüş yapılamaz.
4- Basın açıklaması esnasında el il taşınabilir megafon vb. cihazlar haricinde ses yükselten cihazlar kullanılamaz, bu amaçla sabit platform kurulamaz.
5- a) Valilik ve Kaymakamlık binaları, Adliye binaları, İl/İlçe Emniyet Müdürlüğü binaları, Polis Merkezi Amirlikleri, Askeri bina ve tesisleri ile Ceza İnfaz Kurumlarının içerisi, önü ve çevresinde,
b) Eğitim-öğretim kurumları, hastane ve sağlık kuruluşları ile ibadethanelerin içerisinde ve çevresinde eğitimi, sağlık hizmetlerini ve kişilerin ibadetlerini engelleyecek şekilde,
c) Diğer kamu kurum ve kuruluşlarının içerisinde,
d) Genel yollar, şehirlerarası karayolları ile cadde ve sokaklar üzerinde yaya ve araç trafiğini engelleyecek şekilde,
e) Halkın günlük yaşamını zorlaştıran ve zorunlu ihtiyaçlarını karşılamasını engelleyici nitelikte basın açıklamaları yapılamaz.
MADDE-5: CEZAİ MÜEYYİDELER:
Bu karara uymayanlar; eylemleri başka bir suç oluşturmadığı takdirde 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu 11/C ve 66. Maddelerinin delaleti ile 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 32. Maddesi hükmü uyarınca idari para cezası ile cezalandırılırlar.
MADDE-6: YÜRÜRLÜK:
Bu karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer ve ilgili tüm kişi ve kuruluşlara tebliğ yerine geçer.
MADDE-7: YÜRÜTME:
Bu kararı İzmir Valisi yürütür.
Mustafa TOPRAK
İzmir Valisi