Türkiye'de kenevirin ekonomiye kazandırılması, daha fazla katma değer elde edilmesine yönelik çalışmalar yapılabilmesi amacıyla ‘endüstriyel kenevir' alanında ihtisas üniversitesi ilan edilen Yozgat Bozok Üniversitesi bünyesinde iki yıl önce kurulan Kenevir Araştırmaları Enstitüsü tarafından, kenevirin farklı alanlarda kullanımına yönelik çalışmalar devam ediyor.
Mimarlık Fakültesinde geliştirilen kenevir katkılı yapı malzemesinin diğer yapı malzemeleriyle arasındaki farkın ortaya çıkarılabilmesi amacıyla kampüs alanı içerisinde farklı malzemelerden 5 ayrı yapı inşa edildi.
KENEVİR KATKILI BRİKETLER YAPILDI
Kenevir Araştırmaları Enstitüsü öncülüğünde, kenevir bitkisinin biyokütlesinin ekonomiye kazandırılmasına yönelik çalışmalar, akademisyenler ve öğrencilerin katkılarıyla sürdürülüyor. Enstitüsü bünyesinde oluşturulan araştırma gruplarında görev alan 200'ün üzerinde akademisyen, kendi alanlarına yönelik çalışmalar yapıyor.
Tekstilden otomobil sektörüne, inşaat malzemelerinden kozmetik ürünlere, enerji sektöründen gıda sanayine kadar birçok alanda kullanılan kenevir bitkisinin inşaat sektöründe daha aktif kullanılabilmesi amacıyla kenevir katkılı briketler yapıldı ve kampüs içerisindeki deneme amaçlı yapılardan birisinde kullanıldı.
“KENEVİRİN ÖNEMLİ KULLANIM ALANLARINDAN BİR TANESİ DE İNŞAAT SEKTÖRÜ’’
Yozgat Bozok Üniversitesi Kenevir Araştırma Projesi Koordinatörü ve Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Güngör Yılmaz, kenevir bitkisinin önemli kullanım alanlarından birisinin de inşaat sektörü olduğunu, bu alanda kenevir bitkisi katkılı yapı malzemesi ile diğer yapı malzemelerinin arasındaki özellikleri saptamak üzere çalışmaların devam ettiğini söyledi.
Yılmaz, kampüs içerisinde kenevir katkılı yapı malzemesi ile farklı malzemelerin kullanıldığı 5 deneme amaçlı yapı inşa ederek, gelişmeleri önce kış boyunca, daha sonra da yaz döneminde gözlemleyerek sonuçların değerlendirileceğini bildirdi. Yılmaz, şunları söyledi:
– Kenevirin önemli kullanım alanlarından bir tanesi de inşaat sektörü. Tabii ki inşaat sektöründeki kullanılan kısmı, sap kısmı. Saplarının lifleri alındıktan sonra geriye kalan kısmına kıtık veya kırtık diyoruz. Bazı inşaat yapı malzemelerinde bu kırtıktan yapılan yalıtım malzemeleri, briket, tuğla gibi yapı malzemeleri kullanılıyor.
– Bazı durumlarda da lifleri ile birlikte parçalanıp öğütülüp o şekilde de kullanılabiliyor. Lifi alındıktan sonra geriye kalan kısmının kullanımı ekonomiye kazandırmış oluyor. Yani bitkinin tüm kısımları da kullanmış oluyor.
TURİZM TESİSLERİNİN ORGANİK OLMASI ÖNEMLİ
Lifi alınan kenevir bitkisinin geriye kalan sap parçalarının da ürüne dönüştürülüp, ekonomiye kazandırıldığını aktaran ve kenevir katkılı yapı malzemesinin organik olduğunu, bu nedenle turizm bölgelerindeki yapılarda tercih edilebileceğini vurgulayan Yılmaz, şöyle konuştu:
– Dünyada yıllardan beri gerek betonun yapısında gerek doğrudan hem krit adı verdiğimiz kenevir tuğlalar, kenevir bloklar bunlardan yapılan malzemelerle duvar yapılıyor. Turizm tesislerinin organik olması önemli.
– Oksijen geçirgenliği, karbondioksit süzme yeteneği geçirgenliği, yine ses, ısı ve diğer yalıtım özellikleri, diğer klasik malzemeyle normal gaz, beton veya tuğla malzemeyle ya da diğer kompozit sentetik malzemelerle mukayesesini inşaat mühendisliği araştırma grubundaki arkadaşlarımız yapıyorlar. Peyderpey bu çalışmalar da çeşitlenecek.
– Şu an itibariyle burada gaz betondan yapılan tuğlalar, bildiğimiz klasik tuğlalar ve kenevir kıtığından organize edilen, üretilen tuğla materyaller oluşturulan yapıların mukayesesi yapılıyor. Bunların dış koşullara dayanıklılığına bakılacak, bunların ısı geçirgenliğine bakılacak, bunların işte ses veya atmosferde önemli oksijen, karbondioksit gibi bunların geçirgenliğine bakılacak. Süreç ilerledikçe çalışma biraz daha detaylandırılmış ve belki yanma özelliklerine, nem tutma özelliklerine bakılacak, çoğaltılabilir.
“ÜLKE EKONOMİSİ AÇISINDAN DA ÖNEMLİ”
Gördüğünüz gibi kenevir kırtığı bir yapıya şu an itibariyle dönüştü. Bu kırtık malzemenin yapıştırıcılarla bir araya gelip bir tuğla oluşturması, orada hiçbir problem yok. Mühendislik tekniklerini kullanıp belli oranlarda yapıştırıcılarla, harç içerisinde katkı maddeleriyle beraber organize ediyorlar.
– Netice itibariyle bu organik yapılar oluştuğu zaman özellikle bu yayla turizmi organik turizm, belki dinlenme yerleri birtakım konaklama tesisleri ya da bunları da normal yapılarda betonun içerisinde ya da sıra malzemelerin içerisine kenevir kırtığının belli boyutlara getirilip kullanılması da yaygınlaşmış olacak.
– Kenevirin kullanım alanlarını zenginleştirmiş çeşitlendirilmiş olacak. Kenevir tarımının gelişimini, kenevirin her bir kısmının bir bedele, bir paraya, ücrete dönüşmesiyle gelirin birim alanın gelirine de katkı sağlamış olacaktır. İstihdam boyutu var. Yepyeni bir sektörün gelişmesi, ülke ekonomisi açısından da önemli.
BİRÇOK SANAYİDE KULLANILIYOR
Uyuşturucu özelliği olmayan kenevir türü; dokuma, plastik, otomotiv sanayisinde, her alanda kullanılan bir bitki. Sanayi tipi kenevir için üretim üssü olarak Samsun Vezirköprü ilçesi seçilmişti. Tek yıllık olan kenevir bitkisinin boyunun 4 metreyi bulabildiği belirtiliyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı, kenevir bitkisi için 2018 yılında 41, 2019 yılında ise 242 çiftçiye üretim izni verildiğini açıklamıştı. (ANKA)