POLİTİKA
BERİVAN KAYA/EGEPOSTASI- İzmir'de, kent içi raylı sistem ağının önemli halkalarından biri olan İZBAN’ın denetim raporu yayımlandı.
Maliyet giderleri olduğundan yüksek görünüyor
Sayıştay tarafından yayımlanan raporda, İZBAN’ın ve kullanılan tesisler için yapılan harcamaların ilgili varlık hesaplarında izlenmesi gerekirken, hatalı olarak 740-Hizmet Üretim Maliyeti Hesabına kaydedilmek suretiyle doğrudan giderleştirildiği belirtildi.
Bulguda şu ifadelere yer verildi;
‘’Şirketin faaliyetlerinde kullandığı araçları ve tesisleri için yaptığı bakım onarım giderleri, varlıklarının kullanım ömrünü ve ekonomik değerini arttırıcı niteliktedir. Bir şirketin varlıklarının yüksekliği mali gücünün sağlamlığı hakkında kanaat oluşturmaktadır. Söz konusu harcamaların varlık hesaplarında aktifleştirilmesi gerekirken Hizmet Üretim Maliyetleri Hesabında izlenmesi bir taraftan Şirket varlıklarının mevcut değerinin altına görünmesine diğer taraftan da maliyet giderlerinin mali tablolarda olduğundan yüksek görünmesine sebep olmaktadır’’
170.040 TL doğrudan gider olarak gösterildi
Raporda, Bilişim ve yazılım alımlarının 260-Haklar Hesabında izlenmesi gerekirken, 740-Hizmet Üretim Maliyeti Hesabına kaydedildiği doğrudan giderleştirildiği aktarıldı.
Bulguda, ‘’Bilişim ve yazılım alımlarına ilişkin 170.040 TL’nin 260-Haklar Hesabında izlenmeyerek doğrudan gider kaydedilmesi, mali tablolarda 740-Hizmet Üretim Maliyeti Hesabının bu tutar kadar fazla görünmesine ve ayrıca 268-Birikmiş Amortismanlar Hesabının ayrılacak amortisman tutarı kadar eksik görünmesine neden olmaktadır’’ ifadeleri kullanıldı.
Araç ve makinist alımı ihale usulü ile yapılmadı
Sayıştay, “hizmet araçları alımı” ve “makinist hizmet alımı” işlerinin temel ihale usulleri kullanılarak yapılmadığı belirtti.
Bulguda şu ifadeler kullanıldı;
‘’İhtiyaçların karşılanmasında doğrudan teminin sınırlı ve özel durumlarda uygulanabileceği, ihale usullerinden birinin uygulanması gereken hallerde doğrudan temin yoluyla alım gerçekleştirmek konusunda idarelerin takdir yetkisinin bulunmadığı, temel ihale usullerinin açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü olduğu hususlarının göz önünde bulundurulması gerekmektedir.’’
Sayıştay, İZBAN AŞ’nin dönem içinde açılan ihalelerinin tamamında tüzel kişi aday veya isteklilerin %50’den fazla hissesine sahip ortakları ile başvuru veya teklifi imza edenlerin yasaklılık teyitlerinin yapılmadığı sadece başvuruda bulunan tüzel kişi için kontrol yapıldığı tespit etti. Bulguda, ‘’Kamu İhale Tebliği ile yapılan düzenlemeden anlaşıldığı üzere kontrollerin tüzel kişilikler ile birlikte tüzel kişiliklerin %50’den fazlasına sahip hissedarları ile başvuru veya teklifi imza edenler için de yapılması gerekmekte olup teyitlerin yapılmaması mevzuata aykırılık teşkil etmektedir’’ ifadeleri kullanıldı.
SGK’ya bildirmedi, 14.715 TL ceza kesildi!
Sayıştay raporunda, Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi zorunlu olan hususlara ilişkin bildirim yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi nedeniyle idari para cezalarının kesildiği belirtildi.
Bulguda, ‘’Şirket tarafından yerine getirilmeyen yükümlülükler dolayısı ile Şirkete toplam 14.715 TL tutarında ceza uygulandığı Ayrıca söz konusu cezaların zamanında ödenmemesinden kaynaklı olarak 519, 36 TL tutarında da gecikme zammı uygulanmıştır. Şirket tarafından yapılan ihaleler ile ilgili olarak ihale mevzuatı ve sosyal güvenlik mevzuatı gereğince yerine getirilmesi gereken yükümlülüklerin yerine getirilmemesi yürürlükteki mevzuat hükümlerine aykırı olup Şirketi mali külfete de sokmaktadır. Yapılan ihaleler ile ilgili olarak ihale ve sosyal güvenlik mevzuatı hükümlerine riayet edilmemesinin Şirket menfaatleri ile bağdaşmadığı değerlendirilmektedir’’ denildi.
Elektrik alımları ihalesiz!
Şirketin elektrik ihtiyacının ihale yapılmaksızın karşılandığını belirten raporda, ‘’Yasal düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde, serbest tüketici olmaları halinde, kamu idarelerinin elektrik ve doğalgaz ihtiyaçlarını ihale yoluyla temin etmelerinin esas olduğu ve bu itibarla elektrik alımlarının 4734 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılmasının mevzuata uygun olacağı değerlendirilmektedir’’ ifadeleri kullanıldı.
Başvuruda bulunmadı, 135 bin TL KDV ödendi
Sayıştay, İZBAN'a ait trenlerin bakım, onarım işlerinin Katma Değer Vergisi Kanunu’na göre istisnaya tabi işlemler kapsamında olmasına rağmen, istisna başvurusunda bulunulmaması nedeniyle KDV ödendiği tespit etti. Bulguda, ‘’Dönem içinde demiryolu taşıma araçlarının tadil, onarım ve bakımları için 886.337,86 TL tutarında harcama yapan ve 135.204,08 TL tutarında KDV ödemiş olan Şirket açısından, gerekli başvurularda bulunularak istisna belgelerinin alınması ve KDV istisnasından yararlanılması gerekmektedir’’ ifadeleri yer aldı.
Ortaklar yükümlülüklerini zamanında yerine getirmedi
Şirket Genel Kurul Kararı ile yapılan bedelli sermaye artırımına ortaklar tarafından riayet edilmediğini belirten Sayıştay, ortakların yükümlülüklerini zamanında yerine getirmediği tespit etti.
Şirket sermayesinin 1.440.000 TL’den 1.720.000 TL’ye çıkarılması, artırılan sermayenin ¼ ünün tescilden önce, geri kalan kısmının 30.06.2021 tarihine kadar ödenmesi kararı alındığını hatırlatan raporda, kararda aynen “sermaye taahhüt borçlarının ortaklardan, Yönetim Kurulunun alacağı kararlar doğrultusunda veya Şirket yetkili imzaları tarafından ve şirketin ihtiyaçları doğrultusunda uygun görecekleri süreler ve miktarlarda, belirtilen tarihlerden önce istenebilir. Sermaye borçlarını zamanında ödemeyen pay sahipleri hakkında 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri uygulanır.” denilmiştir’’ ifadeleri yer aldı.
İZBAN’ın açığı borç ile kapatılıyor
Sayıştay kayıtları incelediğinde, İZBAN’ın cari harcamaları ve faaliyet giderlerinin İZBAN gelirleri ile karşılanamadığı ve her yıl sermaye artırımı yapıldığı gördü. İZBAN’ın finansman açığı ayrıca borçlanma yoluyla karşılandığını belirten Sayıştay, ‘’Şirket tarafından sermaye artırımı yoluyla gelen tutarların yanında İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclisinin Şirkete verdiği onaylanmış kredi tutarının tamamı kullanılmıştır. Borçlanma limitinin tamamının kullanılması nedeniyle sermaye artırımından elde edilecek tutar, ödemeler dengesinin sürdürülebilirliği açısından tek kaynak durumundadır. Sermaye taahhütlerini zamanında ödemeyen ortaklar için herhangi bir takip işlemi yapılmaması ve faiz tahakkuk ettirilmemesinin Şirket menfaatleri ile bağdaşmadığı değerlendirilmektedir’’ ifadelerini kullandı.
ESHOT hasılatı zamanında vermedi
Elektronik bilet ücret toplama sisteminin İzmir Büyükşehir Belediyesinin bağlı idaresi ESHOT tarafından işletildiğini ve ESHOT tarafından toplanan hasılatın Şirket hesaplarına düzenli olarak ve zamanında aktarılmadığı belirtildi. İZBAN’ın gelirlerinin zamanında tahsil edilemediği ve gecikmeden kaynaklı olarak faize bağlanmadığı tespit edildi.
Bulguda şu ifadelere yer verildi;
‘’İzmir sınırları içerisinde toplu taşımada ücret toplama sistemi üçüncü bir şahıstan hizmet alımı yapılmak suretiyle ESHOT tarafından yürütülmekte ve sistem üzerinden tahsil edilen hasılat ESHOT’un banka hesaplarında toplanarak bir süre sonra ilgili ulaştırma şirketlerine aktarılmaktadır. ESHOT ile yapılan protokol uyarınca İZBAN AŞ adına toplanan hasılatın 15 iş günü içerisinde Şirketin hesabına aktarılacağına dair mutabakata varılmıştır. Ancak yapılan incelemede mutabakata varılan süreye uyulmadığı ve toplanan hasılatın Şirket hesabına 15 iş gününü aşan sürelerde aktarıldığı görülmüştür. Şirketin ödemeler dengesinin güçlü olmadığı, faaliyetleri gereği kullanılan kredilerin ödenmesinde gecikmeler yaşandığı ve sürekli finansman ihtiyacı içinde bulunduğu dikkate alınarak, alacaklar için takip işlemi başlatılmamasının ve hasılatların aktarılmasında gecikme olan dönemler için faiz işletilmemesinin Şirket menfaatleri ile uyuşmadığı değerlendirilmektedir’’
‘123 bin TL eş yardımı yapıldı, ödemeler personelden tahsil edilmeli’
Aile yardımından yararlanabilme şartlarını taşımayan veya şartları kaybeden işçi personele beyanlarına istinaden aile yardımı ödemesi yapıldığı tespit eden Sayıştay, 123.012,68 TL tutarında eş yardımı ödemesi yapıldığı tespit etti.
Bulguda, ‘’Sosyal Güvenlik Kurumundan temin edilen bilgilere göre, aile yardımı ödemesi yapılan 42 personelin eşlerinin menfaat karşılığı çalışmakta veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almakta olduğu halde dönem içinde toplam 123.012,68 TL tutarında eş yardımı ödemesi yapıldığı tespit edilmiştir. Mevzuata aykırı olarak yapılan ödemelerin ilgili personelden tahsil edilmesi gerekmektedir’’ ifadeleri kullanıldı.
Sayfa başına git
