TENZİLE AŞÇI/EGEPOSTASI- Sayıştay, İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne İZBETON A.Ş.’nin 2021 yılı denetim raporunu yayınladı.
Raporda en çok dikkat çeken husus ise şirketin borçlarını vade süresinde ödeyememesi ve bu nedenle ödenen gecikme cezasının şirket üzerinde mali yük oluşturması oldu.
BÜYÜKŞEHİR’E BEDEL ALMADAN HİZMET
Hazırlanan raporda, İZBETON’un İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden yüklenen ihale kapsamında yapılan işten ödeme alınmadığı ve bunu şirkette zarara neden olduğu belirtildi.
Asfalt kazıma makinesi ile asfalt kaplamaların kazılması ve nakli işinden ortaya çıkan asfalt molozunun konkasörle kırılıp kullanıma hazır hale getirilmesi işleminden bedel ifade edildi ve “Üretim Planlama ve Raporlama Müdürlüğünden alınan verilere göre 2021 yılında konkasörle kırılan asfalt molozu miktarı 67.140.690 kg’dir. Ticaret ve Satınalma Müdürlüğü tarafından taslak olarak düzenlenen yeni birim fiyat ile yapılan hesaplamalara göre fiyat farkı dahil olmak üzere 2021 yılında bedelsiz olarak yapılan iş tutarı KDV dahil 953.426,84 TL’dir. Şirket tarafından asfalt kazıma makinesi ile asfalt kaplamalarının kazılması ve nakli işinden ortaya çıkan asfalt molozunun konkasörle kırılıp kullanıma hazır hale getirilme işlemi için İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden bedel talebinde bulunulduğu ifade edilmiştir. Ancak Büyükşehir Belediyesi tarafından bu talebe cevap verilmediği görülmüştür. Büyükşehir Belediyesi tarafından yaptırılan ancak proje birim fiyat poz tariflerinde yer almayan bu iş için Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine uygun olarak yeni birim fiyatın belirlenerek yapılan ve yapılacak imalatların bedelinin alınması sağlanmalıdır” denildi.
BORÇLAR ZAMANINDA ÖDENMEMİŞ
Raporda, vergi ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) borçlarını vadesinde ödemediği ve bu nedenle yaklaşık 1,5 milyon gecikme cezası ödediği belirtildi.
Şirketin, vergi borçlarının vadesini geçirmesi nedeniyle mevcut borca gecikme zammı eklendiği, 2021 yılındaki vergi iade tarihlerinin geçirilmesi nedeniyle yıl içinde toplamda 780 bin 364 lira gecikme cezası ödendiği ifade edildi.
Raporda, şirketin ayrıca aynı şekile SGK’ya olan borcunda da vade tarihlerini geçirmesi nedeniyle 649 bin 879 lira gecikme cezası ödediği belirtildi.
Gecikme cezaları nedeniyle İZBETON’un toplamda 1 milyon 430 bin lira kanunen kabul edilmeyen gider yaptığı ifade edildi.
İŞÇİLERE HEM FAZLA MESAİ VERİLDİ HEM DE YILLIK İZİNLERİ KULLANDIRILMADI
Hazırlanan raporda dikkat çeken hususlardan biri; personele “İş Kanunu’nda belirlenen sürenin oldukça üzerinde yıllık fazla çalışma yaptırıldığı” ve “Şirkette çalışan işçilerin sosyal hakları olan yıllık ücretli izinlerinin zamanında düzenli olarak kullandırılmadığı ve bu nedenle birikmiş yıllık izin sürelerinin bulunduğu” oldu.
Raporda yer alan bilgilere göre; şirkette çalışan birçok işçinin yıllık mesai saatinden çok daha fazla çalıştırıldığı ifade edildi ve “mevzuat hükümlerinden hareketle, fazla çalışma süresinin istisnai durumlar haricinde yıllık 270 saat ile sınırlandırıldığı, genel bakımdan çalışma süresi olan haftada en çok kırkbeş saatlik sürenin asıl olduğu, fazla çalışmanın ise istisnai bir durum olarak yıl içinde belirli sınırlar dâhinde işçinin onayı alınarak yaptırılabileceği sonucuna ulaşılmaktadır. Şirket bünyesinde çalışan işçilere ait fazla çalışma süreleri incelendiğinde, çok sayıda personele 4857 sayılı İş Kanunu’nda yıllık olarak belirlenen 270 saatin üzerinde fazla çalışma yaptırıldığı görülmüştür. Aşağıda yer alan tabloda, yıllık fazla çalışma süresi en fazla olan ilk 10 personele örnek olarak yer verilmiş olup personelin birçoğunun 4857 sayılı İş Kanunu’nda belirlenen yıllık üst limitin üzerinde çalıştığı tespit edilmiştir. Bu durum fazla çalışmanın istisnai bir durum olmaktan çıkarılıp, Şirket bünyesinde bir çalışma şekli haline getirildiğini göstermektedir” denildi.
Yıllık ücretli izinlerin kullandırılmamasına ilişkin tespitte ise şu ifadelere yer verildi; “Yapılan incelemede, Şirkette görev alan kadrolu 859 işçiden 4’ünün 300 günden, 17’sinin 200 günden, 103’ünün 100 günden ve 196’sının 50 günden fazla yıllık ücretli izin hakkı olduğu tespit edilmiştir. Bu işçiler emekli olduklarında veya herhangi bir şekilde iş akitleri sona erdiğinde mevzuat hükümleri gereği, yıllık izin hakları için işçinin son ücreti dikkate alınarak izin ücreti ödeneceğinden, bu durum idareler açısından öngörülemeyen giderlerin ortaya çıkmasına neden olacaktır.”