POLİTİKA
Alman Federal Meclisi, 1915-1916 yıllarındaki Ermeni tehcir ve olaylarını 'soykırım' olarak nitelendiren karar tasarısını oyladı.
İktidardaki Hıristiyan Birlik partileri (CDU/CSU) ile muhalefetteki Yeşiller'in "1915-1916 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu'nda Ermenilere ve diğer Hıristiyan azınlıklara uygulanan soykırımın hatırlanması ve anılması" başlıklı karar tasarısının görüşmelerine TSİ 12.25 sularında başladı.
"OKUL KİTAPLARINA GİRECEK"
"Soykırım" iddialarının okul müfredatına dahil edilmesi, tarih derslerinde okutulması isteniyor.
ALMAN İMPARATORLUĞU DA SORUMLU TUTULUYOR
Metinde yaşananlardan dönemin Alman İmparatorluğu da sorumlu tutuluyor. Metinde Alman hükümetine Türkiye ile Ermenistan arasında ilişkilerin normalleşmesi için çaba göstermesi çağrısı da yer alıyor.
İktidardaki Hristiyan Birlik partileri CDU/CSU ile muhalefetteki Yeşiller'in "1915-1916 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu'nda Ermenilere ve diğer Hristiyan azınlıklara uygulanan soykırımın hatırlanması ve anılması" başlıklı karar tasarısının görüşmelerine Türkiye saatiyle 12:20'da başladı.
Taslak metnin başlığının yanında iki ayrı yerde de "soykırım" kelimesine yer verilildi.
Almanya Başbakanı Angele Merkel'in Hristiyan Birlik partileri CDU/CSU ile iktidar ortağı SPD meclis gruplarından yapılan açıklamada, oylamada milletvekillerinden önemli bir fire beklenmediği belirtilmişti.
MERKEL OYLAMADA YOK
Başbakan Angela Merkel, Başbakan yardımcısı Sigmar Gabriel ve Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier ise programları nedeniyle oylamaya katılmıyor.
Almanya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Martin Schaefer ise Federal Meclis'te alınacak kararın Türkiye ile ilişkilerde kalıcı bir hasar yaratmayacağını umduğunu söyledi. Schaefer, "İlişkiler kolay kolay bozulamayacak kadar çok yönlü" dedi.
Oylama öncesinde parlamentoda temsil edilen partiler adına söz alan vekillerin konuşmaları 1 saat 15 dakika kadar sürdü. Ardından da karar tasarısı oylandı. Oylamada sadece birer ret ve çekimser oy çıktı.
SARKİSYAN'DAN ALMAN VEKİLLERE ÇAĞRI
Ermenistan Devlet Başkanı Serj Sarkisyan da dün Alman Bild gazetesine yaptığı açıklamada, Alman parlamenterlere çağrıda bulunarak "soykırım" tasarısı ile Türkiye'yle varılan sığınmacı anlaşması arasında bağlantı kurmamalarını istedi.
Ankara, daha önce parlamentolardan çıkan bu tip kararlarda, büyükelçilerini istişareler için geri çağırma yoluna gitmişti. Ekonomik ve ticari ilişkiler, askeri işbirliği gibi alanlarda uygulanan yaptırımların yanı sıra en büyük tepkilerinden biri de bu olmuştu. Bu ihtimal masada.
ONAYLANMASINA KESİN GÖZÜYLE BAKILIYORDU
Taslak metnin başlığının yanında iki ayrı yerde de 'soykırım' kelimesine yer veriliyor. Hıristiyan Birlik, SPD meclis gruplarından yapılan açıklamada ve Alman basınınn haberlerinde oylamada milletvekillerinden önemli bir fire beklenmediği bildirilmişti.
Almanya Başbakanı Angela Merkel, Başbakan Yardımcısı Sigmar Gabriel ve Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier programları nedeniyle oylamaya katılmadı.
BAKANLARIN ÇOĞU KATILMIYOR
Tasarının tartışıldığı oturumda hükümet sıralarının çoğu boş kaldı.
Toplantıyı Türkiye adına Berlin Büyükelçiliği Müsteşar Yardımcısı Gül Özge Kaya izliyor.
Tasarının onaylanması halinde Türkiye'nin Berlin Büyükelçisi Hüseyin Avni Karslıoğlu'nu Ankara'ya çağırabileceği belirtiliyordu.
Oturumda Yeşiller Partisi Eşbaşkanı Cem Özdemir de tasarı lehinde konuştu.
Oturum, geçen yıl 1915 olaylarını “soykırım” olarak nitelendiren Federal Meclis Başkanı Norbert Lammert'in konuşmasıyla başladı.
Alman İmparatorluğunun da suç ortaklığı yaptığını belirten Lammert, "100 yıl önce yaşananlardan bugünkü Türk hükümeti sorumlu değil. Ama gelecek için sorumluluk taşıyor" dedi.
Lammert, Alman parlamentosu ve parlamenterlere yönelik tehditlerin kabul edilemeyeceğini söyledi ve "Tehditleri kabul etmeyeceğiz ve yılmayacağız" diye konuştu.
Oturumda konuşan Sosyal Demokrat Parti dış politika sözcüsü Rolf Mützenich, "Nereden gelirse gelsin. Bizi tehditlerle sindirmelerine izin vermeyiz" dedi. 1915 olaylarını "soykırım" diye niteleyen Mützenich, "kıyımın savaş esnasında olmasının soykırımı dışlamayacağını" savundu. Mützenich Almanya'nın "suç ortaklığını" da vurguladı.
TASARIDA NELER VAR
“Alman Parlamentosu, Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermeni ve öteki Hıristiyan azınlıklara karşı 100 yılı aşkın bir süre önce başlanan tehcir ve katliamın kurbanlarının anısı önünde saygıyla eğiliyor” denilen metinde, şu ifadeler yer alıyor:
”Dönemin Jön Türkler rejiminin talimatıyla 24 Nisan 1915’te Osmanlı Konstantinopolis’inde 1 milyonu aşkın etnik Ermeni’nin sistematik tehcir ve kıyımı başladı. Onların kaderi 20’nci yüzyılda yaşanan korkunç kitlesel kıyımların, etnik temizliklerin, tehcirlerin ve hatta evet soykırımların bir örneği.”
Osmanlı İmparatorluğu’nun müttefiki Alman İmparatorluğu’nun yaşananlardaki rolü için “utanç verici” ifadesi kullanılan metinde, Alman diplomatik temsilcileri ve misyonerlerin açıkça uyarmasına rağmen Almanya’nın o dönem bu insanlık suçunu durdurmayı denemediğine dikkat çekiliyor. Parlamentoya sunulan ortak metinde ayrıca, Osmanlı İmparatorlu’ndaki Asuriler, Süryaniler ve Keldaniler gibi Hıristiyan azınlığın da soykırıma uğradığı iddia ediliyor.
Soykırım iddialarının Almanya’da okulların müfredatlarına konulması ve gelecek kuşaklara aktarılması da istenirken, bunun Almanya’da yaşayan Türk ve Ermeni kökenlilerin uyumuna katkı sağlayacağı belirtiliyor. Alman hükümetinden ayrıca Ermenistan ve Türkiye arasında uzlaşmaya dönük çabaları teşvik etmesi ve desteklemesi de talep ediliyor.
GAUCK "SOYKIRIM" DEMİŞTİ
Almanya ile daha önce Ermeni iddiaları ile ilgili gerginlik 2015'te yaşanmıştı. Cumhurbaşkanı Joachim Gauck, "Ermenilerin kaderi, 20'nci yüzyıla dehşet veren bir şekilde damgasını vuran toplu kıyım, etnik temizlik, tehcirler ve evet soykırım tarihi için bir örnektir" demişti.
Ankara açıklamalara tepki göstermiş, "Türk halkı Gauck'un ifadelerini affetmeyecektir" açıklaması gelmişti. Ancak tepki Dışişleri'nin sert açıklamasıyla kalmış, Ankara, büyükelçisini geri çağırma yoluna gitmemişti.
Yetkililer, "1915 olayları ile ilgili bir kararın parlamentoda alınmasının, bir açıklamadan daha ileri nokta" olduğunu söylüyor. Dolayısıyla, büyükelçinin istişareler için geri çağrılması yeniden gündeme gelebilir. Betkililer, böyle bir karar verilecekse, bunun "siyasi bir karar olacağına" dikkat çekiyor.
Ancak, Türkiye-Almanya arasındaki yoğun ekonomik, siyasi ve ticari ilişkiler ve bu ülkede yaşayan 3 milyon Türk vatandaşın durumu gözetildiğinde, gerilimin büyümeyeceği sinyalleri de geliyor.
Almanya'dan olumsuz bir karar çıkması halinde, bunun AB ile yürütülen ve Almanya'nın ağırlığını koyduğu vize muafiyeti görüşmelerini etkilemesi de beklenmiyor.
Sayfa başına git
