Marmara Üniversitesi Göztepe Kampusu’ndaki 19’uncu yüzyıldan kalma V. Murad Av Köşkü’nün hamamı, restorasyondan sonra ‘oldukça modern, cillop!’ bir görünüme kavuştu. 2014 yılında başlayan çalışmalar sonrasında, tarihi taş yapının tavanı cam, zemini parke kaplandı. Duvarlarına sıva yapılıp somon rengine boyandı. Yapı klima ve kamera sistemleriyle donatıldı.
Kadıköy’ün tarihi yapısıyla ilgili kitaplar yazan, Mimar ve Araştırmacı Arif Atılgan, “Bu eserde restorasyon yapılmamış, tarihi yapının yerine modern tek katlı bir bina yapılmıştır” dedi. Bu tür uygulamaların çok görülmeye başlandığına dikkat çeken Sanat Tarihçisi Hızır İnan, Sanat tarihi eğitiminin olmaması nedeniyle kamu yöneticileri kültürel mirası koruma bilincinden yoksun olduğunu söyledi. Marmara Üniversitesi’nden yapılan açıklamada “İstanbul 5 Numaralı Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’nce uygun Projeye bağlı kalınmıştır” ifadelerine yer verildi.
KUBBELER GİTMİŞ
Kadıköylü Mimar ve Araştırmacı Arif Atılgan, tarihi hamamda daha önce incelemelerde bulunduğunu belirterek “Tarihi hamamla yerine inşa edilen yapı arasında benzerlik yok” dedi.
Eski yapının duvarları Horasan harçla örülmüş tuğla ve taş duvarlardan oluştuğunu belirten Mimar Arif Atılgan, “Tarihi yapının tavan kısmında hamam kubbeleri vardı. Buralardan ışık süzerdi içeriye. Şimdi onların yerine havalandırma feneri benzeri bir şeyler yapılmış. Yapının bir kısmının tavanı modern camlarla kaplanmış. Yerlere ahşap döşenmiş. Bu eserde restorasyon yapılmamış, tarihi yapının yerine modern tek katlı bir bina yapılmıştır. Normalde bu yapıda orjinal hatlar bozulmadan eser yenilenmeliydi. Klasik yapının korunması gerekirdi. Ben eski halini biliyorum. Bu haline bakınca eski tarihi yapıyı hissedemiyorum. Bu yapıya onay veren anıtlar kuruluna itirazda bulunacağım. Eğer kuruldan böyle bir proje geçtiyse diyecek hiçbir şeyim yok. Ama geçtiğini düşünmüyorum” dedi.
“CEZAİ YAPTIRIMI OLMALIDIR”
Müzeciler, Arkeologlar, Sanat Tarihçiler, Restoratörler ve Görsel Sanatçılar Derneği Genel Başkanı Sanat tarihçisi Hızır İnan, yanlış restorasyon yapan kişilerin yargılanması gerektiğini belirterek “Bu tür uygulamalar maalesef çok görülmeye başlandı. Sanat tarihi eğitiminin olmaması nedeniyle kamu yöneticileri kültürel mirası koruma bilincinden yoksun oluyor. Ranta ve rantçılara hizmet ediyorlar. Kültür mirası, hoyratça, keyfimize göre ve mirasyedi zihniyetiyle tasarrufta bulunabileceğimiz bir durum değildir. Gelecek kuşakların emaneti anlayışıyla bakılarak, bu sorumluluk ve bilinçle hareket edilmelidir. Telafisi mümkün olmayan zararlar verilmemelidir. Söz konusu restorasyon kabul edilebilir bir durum değildir. Yanlış restorasyona mutlaka bir cezai yaptırım uygulanmalıdır” dedi.
‘PROJEYE BAĞLI KALINDI’
Marmara Üniversitesi yönetim, restorasyon çalışmaları hakkında yaptığı açıklamada şunları söyledi: “(...) İlgili yazı ile İstanbul Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından bahse konu işe ait İstanbul 5 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylanmış olan rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri ile İstanbul Teknik Üniversitesi’nden alınmış olan statik rapor Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığımıza teslim edilmiştir. (...) Restorasyon çalışmaları 25 Ekim 2016’da tamamlanarak idaremizce teslim alınmıştır. Büyük oranda yıkık ve kullanılamaz durumda bulunan V. Murad Av Köşkü tarihî hamamının restorasyonunda İstanbul 5 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nca onaylanmış projeye bağlı kalınmış ve tüm çalışmalar bu doğrultuda tamamlanmıştır.”
Marmara Üniversitesi Göztepe Kampusu’nun bulunduğu alan 19. yüzyılda Sultan Abdülaziz’in yeğeni V. Murad’ın (1840-1905) ikametine tahsis edilmiş ve “Av Çiftliği” olarak kullanılmıştır. Üniversiteye yakın bir yerde bulunan köşk zamanla yıkıldı, yapıdan sadece hamamın kalıntılarının günümüze ulaştı.
''PROJEYE BAĞLI KALINMIŞTIR''
Marmara Üniversitesi yönetimi ‘V. Murat Av Köşkü tarihî hamamının restorasyon çalışmaları’ hakkında yaptığı açıklamada şu bilgilere yer verdi:
“Söz konusu eserin restorasyon çalışmaları 20 Ocak 2014 tarihinde İstanbul Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından yapılarak 27 Ocak 2014 tarihinde Yüklenici ARM Mimarlık Peyzaj İnş. Rest. San. Tic. Ltd. Şti. ile sözleşmeye bağlanmıştır. İlerleyen süreçte İstanbul Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı, iş artışına ihtiyaç duyulduğunu belirterek kalan kısmın Üniversitemiz bütçesinden karşılanmasını istemiştir. Üniversitemiz tarafından İstanbul Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı’na yazılan 19 Ekim 2015 tarihli yazı ile söz konusu işin tamamlanabilmesi için ikmal ihalesine çıkılacağı belirtilmiş ve ihale dosyası (yaklaşık maliyet, metraj, projeler, şartname ve diğer belgeler) istenmiştir. İlgili yazı ile İstanbul Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından bahse konu işe ait İstanbul 5 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylanmış olan rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri ile İstanbul Teknik Üniversitesi’nden alınmış olan statik rapor Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığımıza teslim edilmiştir. Üniversitemizce 3 Mayıs 2016 tarihinde ikmal ihalesi yapılarak 27 Mayıs 2016 tarihinde yüklenici ARM Mimarlık Peyzaj İnş. Rest. San. Tic. Ltd. Şti. ile sözleşmeye bağlanmıştır. Restorasyon çalışmaları 25 Ekim 2016 tarihinde tamamlanarak İdaremizce teslim alınmıştır. Büyük oranda yıkık ve kullanılamaz durumda bulunan V. Murat Av Köşkü tarihî hamamının restorasyonunda İstanbul 5 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunca onaylanmış projeye bağlı kalınmış ve tüm çalışmalar bu doğrultuda tamamlanmıştır.” (Hürriyet)