Yeşil deniz kaplumbağaları ile carettalara kafesli koruma

Haberler / Güncel

5 Temmuz 2013 Cuma 12:14

PAYLAŞ

Adnan Menderes Üniversitesi’nden bir uzman grup, Doğal Hayatı Koruma Vakfı adına Adana’nın Karataş ilçesindeki Akyatan kumulunda yeşil deniz ile sini kaplumbağalarının (caretta caretta) yumurta bıraktığı yuvaları tilki, domuz, porsuk, çakal gibi yabani hayvanlara karşı kafesliyor.

Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile yapılan protokol kapsamında gerçekleştirilen çalışmada Prof. Dr. Oğuz Türkozan başkanlığındaki ekip, akşam saatlerinde Akdeniz’den kumsala çıkan kaplumbağaların ayak izinlerini takip ederek yuvalar tespit ediyor. Yaklaşık 70 santimetre derinlikteki yuvalarda bulunan yumurtaların yerini belirlendiktan sonra üzeri tel kafeslerle kapatılıyor. Yaklaşık 55 günde yumurtadan çıkan yavruların yuvaları kolay bulunması için işaretlenip koordinatları alınıyor. Daha sonra bu izler muhtemel risklere karşı siliniyor.

Caretta carettalar üzerinde doktorasını yapan Adnan Menderes Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Dr. Can Yılmaz, sekiz yıldır Akyatan kumsalında nesli tükenmek üzere olan yeşil deniz kaplumbağaları ile caretta carettalara yönelik çalıştıklarını söyledi. Yüksel lisans öğrencisi Zeynap Ün ile kafesleme programını yürüten Yılmaz, her gün sabah ikişer gönüllünün kumsalın doğu ve batısını kontrol ederek, deniz kaplumbağalarının yuvalarını belirlediklerini kaydetti.

Yuvalara bırakılan yumurtaları yabani hayvanlara karşı koruma amaçlı bir işlem gerçekleştirdiklerine işaret eden Yılmaz, ortalama 10 kişilik gönüllünün 20 günde bir değiştiğini anlattı. Yeşil deniz kaplumbağası ile caretta caretta türlerinin yuvalamak için haziran, temmuz aylarında Akyatan kumsalına çıktığını hatırlatan Dr. Can Yılmaz, bu canlıların varlığı için alanın önemli bir yer olduğunu ifade etti.

Ortalama 150 yeşil deniz, 10 iri baş denilen caretta carettaların burada yuvalandığına dikkat çeken Yılmaz, “Deniz kaplumbağalarının en önemli özelliği yumurtadan çıktığı kumsala eşeysel erginliğe ulaştıktan 15â€“20 yıl sonra tekrar üremek için gelmesidir. Yeşil deniz kaplumbağası bir sezonda 3 veya 4 yuva yapmakta ve 400 civarında yumurta bırakmakta. Bunun nedeni hayatta kalma şanslarının oldukça düşük olmasıdır. Denize giden 1000 yavrudan 2’sinin hayatta kalma ihtimali var. Buda eşeysel olgunluklarının 20â€“25 sene olmasından kaynaklanıyor.”dedi.

1 Haziran, 15 Eylül tarihleri arasında 21 kilometrelik Akyatan kumsalında sürdürdükleri çalışmalarda her yıl ortalama 500 yuva belirledikleri; ancak bu yıl düşük yoğunlukla sayının 130 gerilediğini açıklayan Yılmaz, deniz kaplumbağalarındaki bu dalgalanmanın normal olduğunu belirtti.

Ağustos ayından itibaren yavruların yuvadan çıkmaya başladığını aktaran Yılmaz, her yüz yumurtadan çıkan 70 yavrunun denize ulaştığını vurguladı. Yeşil deniz kaplumbağalarının Kazanlı, Samandağ ve Akyatan’da yoğun bir şekilde yumurtladığına değinen Yılmaz, Akdeniz ve Ege Denizi boyunca 21 adet bu yuvalama kumsalının bulunduğunu bildirdi. Doktorasını “Türkiye kıyılarındaki caratta caratta deniz kaplumbağası popülasyonunun genetik yapısı” üzerinde yaptığını dile getiren Yılmaz, tezde bu canlılar için Dalyan, Dalaman, batı, orta ve doğu olmak üzere 5 sahanın korunması gerektiği sonucuna ulaştıklarını sözlerine ekledi.