TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda; bugün Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Su Enstitüsü, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu’nun 2021 yılı kesin hesabı, 2023 yılı bütçelerine ilişkin kanun teklifleri ve Sayıştay raporları görüşülüyor.
CHP İzmir Milletvekili Kamil Okyay Sındır, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci’den önceki bakanların açıklamalarını anımsatarak, “Sayın Kirişci’nin de ‘Rusya Ukrayna savaşında cebimizde paramız var ama hiçbir şey satın alamıyoruz. Veyahut da teknolojimiz var kullanamıyoruz. Çünkü onlar bizi doyurmuyor’ sözü biraz anlamlıydı. Büyük Önderimiz Atatürk’ün, bizim fakültenin bahçesinde de yazılı bir sözü vardır. ‘Kılıç ve saban’ der, ‘Bu iki fatihten birincisi, ikincisine daima mağlup olmuştur’. Dolayısıyla ne paramız var ki ithal ediyoruz ne işin fıtratında bu vardır ne kadar planı, kadercilik değil, akıl ve bilimin yolunda ve tarımsal üretime önem veren bir anlayışta olmak hepimizin en önemli görevi” diye konuştu.
ERDOĞAN'IN SÖZÜNÜ HATIRLATTI
Sındır, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Ülkelerin çöküşü de yükselişi tarımla başlar” sözünü anımsatarak, “Ama bizim çöküşümüz mü, yükselişimiz mi başladı tarımdaonu bilemiyorum, onu sizler daha iyi analiz edebiliyorsunuz. Ama bana göre de çöküşümüzün ana noktası da tarım oldu” dedi.
Sındır, Tarım Bakanlığı’nın Türkiye’nin merkezi yönetim bütçesi içindeki başlangıç ödeneğinin payının 2021 yılında yüzde 3,83 olduğunu; ancak bu yıl 2022’de yüzde 3,69’a indiğini kaydederek, bu oranının 2023’te yüzde 2,99’e kadar düştüğüne dikkat çekti..
TARIMSAL DESTEKLER YÜZDE 1’İ BULMUYOR
Sındır, Tarım Bakanlığı’nın bütçesinin 2023’te 133 milyar lira olduğunu ancak cari transferlere ayrılan miktarın düşük olduğunu kaydederek, şunları söyledi:
“Bizim Tarım Kanunumuz diyor ki, açık ve net 21’inci madde. Tarımsal destekleme programlarının finansmanı bütçe kaynaklarından ve dış kaynaklardan sağlanır. Bütçeden ayrılan kaynak gayri safi milli hasılanın yüzde 1’inden az olamaz. Kanun, madde hükmü. Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısı (Fuat Oktay) bizlere sunduğu sunuş kitapçığında tarımsal destek programları için 54 milyar veriliyor dedi, zaten bütçede de bu görülüyor. Anca bunu bir türlü Sayın Fuat Oktay’a ikna edemedik. Bu tarımsal destek programları için ayrılan 54 milyar lira yüzde 1’i karşılamıyor. Yüzde 0,29’unu, yani 2023 gayri safi yurtiçi hasılasını hesapladığımızda. 2022’yi alalım. Hani bir önceki yılı alalım. 13 trilyon 429 milyar lira gayri safi yurtiçi hasıla içerisinde yüzde 0,4’ünü. Yani bizim şu anda tarımsal desteklere ayırdığımız 54 milyar liralık kaynağın en az 2,5 katını vermemiz gerekiyor ki, biz kanunun emrettiği şartı yerine getirebilelim.”
Sındır, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın performans programını da eleştirerek, şunları kaydetti:
“Performans programında mesela buzağı sayısındaki artış oranı. Yüzde 0,1’lik bir buzağı sayısında artış oranı hedeflemişiz, bu performans programı 2023’te. Büyükbaş hayvan sayısında ise artış hedefi yüzde 0,1. Yüzde 1’i bile hedefleyememişiz, büyükbaş hayvan sayısındaki artış için. Kırmızı et üretim miktarında yüzde 4’lük bir artış hedeflemişiz. Herhalde bizim üretim fazlamız var ki bunu kısıtlıyoruz. Bu anlaşılıyor buradan. Küçükbaş hayvan sayısındaki artış oranı yüzde 2’yi hedeflemişiz, yumurta üretiminde yüzde 0,5’lik artış hedeflemişiz. Bitkisel üretimde de bunu görüyoruz. Böylesine hedefler olmaz. Destek sağlanan bitkisel ürünlerde üretim artış oranı, hedefimiz yüzde 1,2. Bu mudur bizim desteklediğimiz üretimde verim, kalite artışı. İthal edilen bitkisel ürün miktarı 21 milyon. 2022 hedefi 21 milyon tonmuş, 2023’te de 21 milyon ton. Yani ithalatta bir azalmayı filan hedeflemiyoruz.”
Sındır, “Tarım ve Orman Bakanlığı’nın hedeflerinde yangın kelimesi geçmiyor. Orman Genel Müdürlüğü’nde diyebilirsiniz ama bakanlığın hedefleri arasında da geçmeli” dedi.