Davutoğlu'nun zor seçimi: Ya seçim ya kongre

Başkentteki yorumlara göre Davutoğlu iki seçenek arasında bir tercih yapacak. Ya Erdoğan’ın tepkisini çekebilecek bir koalisyona ortak olacak ya da erken seçim yolunu seçecek. Erken seçim durumunda da siyasi geleceği açısından zor bir denklemle karşılaşacak. AK Parti ağustosta kongre yapacak ve Erdoğan’ın Davutoğlu’yla devam etmek istememesi halinde lider değişimi gündeme gelebilecek.

Haberler / Politika

9 Haziran 2015 Salı 09:25

PAYLAŞ

Seçim gecesi Ak Parti koridorlarında tam bir hayal kırıklığı hâkimdi. Partide ‘oylar düşecek’ görüşü vardı ama herkes -sınırda da olsa- tek başına iktidar olmayı bekliyordu. “Kabinede kimler olur” sorusu bile sorulmaya başlanmıştı. Seçim gününü Konya’da geçiren AK Parti Genel Başkanı ve Başbakan Ahmet Davutoğlu, tek başına iktidar beklentisi ile saat 20.00 civarında Ankara’ya dönmeyi ve AK Parti’nin balkonundan bir konuşma yapmayı planlıyordu. Değişik şehirlerde gelişmeleri izleyen partinin bütün karar alıcıları da olası bir balkon konuşması için Ankara’ya toplanmıştı.

ODA KONUŞMASI

Ancak saat 20.00’yi gösterdiğinde, sandıklardan gelen rakamlar AK Parti açısından tek başına iktidarın imkânsız olduğunu göstermişti. Bu da ‘balkon konuşması’ ihtimalini düşürmüştü. Ankara’da toplanan karar alıcılar da Parlamento’da çoğunluğun yitirildiği tablo karşısında şaşkındı. Yine de sağlıklı bir değerlendirme yapmak için Başbakan Davutoğlu’nun Ankara’ya gelmesi istendi. Davutoğlu, Ankara’ya planlanan saatten daha geç geldi. Balkon konuşması yapmak yerine basın açıklaması yapma niyeti vardı. Zaten seçimden bir gün önce Kahramanmaraş’ta görüştüğü gazetecilere böyle bir durum yaşandığı takdirde ‘balkon’ değil ‘oda’ konuşması yapacağını ifade etmişti. Balkon konuşması için hazırlanan alanda da yeterli kalabalık toplanmadı.

FATURA KİME KESİLECEK

Parti koridorlarında sohbet eden partililerin tamamı muhasebe konuşmaları yapıyordu. Çoğunluğun hissiyatı, Cumhurbaşkanı’nın seçim kampanyasındaki konumu ve üslubunun AK Parti’ye bu sonucu yaşattığı yönündeydi. Partinin ileri gelenleri de bu yorumu paylaştı. Ancak, “Cumhurbaşkanı inmeseydi oylar yüzde 35’te de kalabilirdi” diyenler de oldu.
Kurmayları Davutoğlu’na ‘Her şeye rağmen 1’inci parti olduk, 20 milyon oy aldık, yenilgi havası olmasın’ telkininde bulundu. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın telkini de balkon konuşmasından yana oldu.

KONUŞMA DEĞİŞTİ

Parti önünde balkon konuşması için ayrılan ama 50-100 kişinin toplandığı alan, bu karardan kısa süre sonra tıka basa doldu. Gençlik örgütü balkon konuşması için yerini alınca parti yöneticileri ve 62. Hükümet’in bakanları balkondaki yerini aldı. Yüzler asıktı. Davutoğlu da zafer konuşmasının sadece girişini yapmasına karşın, planladığı konuşmayı gerçekleştiremedi.

ERDOĞAN FAKTÖRÜ

7 Haziran gecesi çoğunluğu kaybetmenin şokunu yaşayan AK Parti, 8 Haziran sabahından itibaren yol haritası belirlemek için harekete geçti. Davutoğlu, partinin üst yöneticileriyle bir araya geldi. Toplantıda ‘Kim ne hata yaptı’ konuşmalarına, ‘Şimdi ne olacak’ sorusu eklendi. Deneyimli AK Partililer, ‘Koalisyon kuralım, istikrar daha fazla bozulmasın, seçime iktidarda gidelim’ önerisinde bulundu. Koalisyon kurmak yerine, ‘istikrar’ vurgusu ile tespit edilen hataları tekrarlamadan tek başına iktidar hedefi ile erken seçime gidilmesini önerenler de oldu.
Bazı kurmayları, Davutoğlu’nun da koalisyon hükümeti kurmaktan yana olduğunu aktardı. CHP ile koalisyon kurulması halinde Çözüm Süreci ve ekonomi konusunda istikrarı güçlendirecek önemli adımlar atılabilir. Ancak başta CHP olmak üzere, AK Parti’nin koalisyon kurmak isteyeceği partiler dikkate alındığında, bu konudaki en önemli sorun olarak Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın konumu görülüyor. Muhalefet partileri ‘yolsuzlukları araştırma komisyonunun yeniden kurulması’, ‘Erdoğan’ın partili cumhurbaşkanı olarak davranmayı bırakıp anayasal sınırlarına çekilmesi’ gibi talepleri de öne çıkarıyor.

YENİ LİDER İHTİMALİ

Davutoğlu’nun Erdoğan’a rağmen, Erdoğan’ı rahatsız edecek maddeleri olan bir protokolle koalisyon kurması beklenmiyor. Yorumlara göre AK Parti üzerinde hâlâ tartışmasız bir gücü olan Erdoğan da eski partisinin bu tür bir koalisyona girmesine izin vermeyecek. Hal böyle olunca Davutoğlu iki seçenek arasında bir tercih yapacak. Ya Erdoğan’ın tepkisini çekebilecek bir koalisyona ortak olacak ya da erken seçim yolunu seçecek. Erken seçim durumunda da kendi siyasi geleceği açısından zor bir denklemle karşılaşacak. Çünkü, AK Parti ağustos ayında kongre yapacak ve Erdoğan’ın Davutoğlu ile yola devam etmek istememesi halinde partide bir lider değişimi gündeme gelecek. Yakın isimler, Erdoğan’ın AK Parti’nin yeniden tek başına iktidar olabilmesi için Abdullah Gül faktörünü devreye sokma ihtimalinin güçlendiğine dikkat çekiyor. Ancak Gül ile son dönemde yaşanan görüş ayrılıkları hesaba katıldığında Numan Kurtulmuş gibi bir isim de Davutoğlu’na alternatif olabilir.

SICAK YAZ

AK Parti koalisyon ortağı olsun ya da olmasın, Türkiye sıcak bir yaza giriyor. Hem hükümetin kim tarafından kurulacağı hem AK Parti’nin yoluna nasıl devam edeceği sorusu bu yaz aylarında netleşecek.