İnce’nin ‘Demokrasiye nasıl daha fazla sahip çıkacağız'’ sorusuna Kongar, “Demokrasi sandık ile başlar. Sandık, demokrasisinin vazgeçilmezi, olmazsa olmazı, gerekli ama yeterli olmayan koşuludur. Sandık, mutlaka olacak ama başka şeyler de olacak. Sandığı hangi toplumsal yapının önüne koyarsan sandıktan o çıkar. Aşiretin önüne koyarsan aşiret ağası çıkar, mollaların önüne koyarsan mollalar ve müritleri çıkar, gelişmiş ülkelerin önüne koyarsan belki demokrasi çıkar. Demokrasi zor bir şey. Sandık gerekli ama yetersiz. Demokrasinin yeterlilik, gereklilik şartı ise herkesin hak ve özgürlüklerinin; özellikle muhalefette kalanların ifade ve eleştiri özgürlükleri başta olmak kaydıyla herkesin temel hak ve özgürlüklerinin iktidara karşı da korunduğu bir rejimdir. Bu olmadığı takdirde istediğin kadar sandık koy o sandıktan çıkan şey demokrasi değildir. O sandıktan totalitarizm de, şeriat da, faşizm de çıkar” dedi.
BUGÜNLER DARBENİN ESERİ
1980 darbesinin bugünleri hazırlayan bir olay olduğunu dile getiren Kongar, “Kemalizm adına iş yapıyoruz diye Atatürk’ü kendilerine paravan yapan Kenan Evrencilerle Fethullah Gülenciler kol kola girip, Anayasaya mecburi din derslerini soktular. Türkiye’nin özgürlükçü Anayasası olan 1961 Anayasası’nın ortadan kaldırılarak şeriata dönük oluşumlara ve gelişmelere izin veren bir Anayasa oluşturuldu. Bunun temelinde de Kenan Evren, İhsan Doğramacı ve Fethullah Gülen vardı. Bu günlere öyle geldik” dedi. Etnik ve dinsel kaygıların öne çıktığı, ayrımcılık yapıldığı konusuna da cevap veren Kongar, Türkiye’de çoğulcu kimliklerin dışında kalan kimliklerin ezildiğini savundu. Kongar, söyleşi sonunda kitaplarını da imzaladı.