POLİTİKA
YUSUF TOMRUK/EGEPOSTASI - İzmir’de yaz kapıyı çalmışken artan su kesintileri akıllara barajlardaki doluluk oranlarını getirdi. Özellikle Tahtalı Barajı, Alaçatı Kutlu Aktaş Barajı ve Ürkmez Barajı’ndaki yüzde ellilere varan düşüşler İzmir ‘Kurak bir yaz geçirecek’ yorumlarına neden olurken; konu hakkında Egepostası’na konuşan Prof. Dr. Doğan Yaşar’dan ‘Bu yaz araba yıkamayalım, hobi bahçelerine su vermeyelim” önerisi geldi. Prof. Görmez İzmir’in suyunu hidrojeologların yönetmesi gerektiğini vurgulayarak “İZSU’yu bilimi kullanmaya davet ediyorum. Hidrojeoloji diye bir bilim var, haberleri yok sanırım. Bu bilim yerel suların ne kadar olduğunu saptar. Yer altından ne kadar su çekileceğini ve suyun miktarını saptar” dedi.
İZSU’YA BİLİM GÖNDERMESİ!
İklim ve Su Bilimci Prof. Dr. Doğan Yaşar; Barajlardaki ve özellikle İzmir’in içme suyu ihtiyacında yeri büyük olan Tahtalı Barajı’ndaki son durumu değerlendirerek “Geçen sene yüzde 30’du. Bu sene yüzde 15 işte. Şu anda 40 milyon falan metreküp bir su kaldı Tahtalı'da. Normali 300 milyon metreküptür yani Tahtalı'nın toplama hacmi. Biz suyu çok yanlış kullanıyoruz. İzmir Büyükşehir Belediyesi’ni ve özellikle İZSU’yu bilimi kullanmaya davet ediyoruz. Hidrojeoloji diye bir bilim var, haberleri yok sanırım. Bu bilim yerel suların ne kadar olduğunu saptar. Yer altından ne kadar su çekileceğini ve suyun miktarını saptar. İZSU’nun yönetiminin Hidrojeoji Mühendislerinden olması şarttır. Ama maalesef böyle bir yaklaşım göremiyoruz” diye konuştu.
SUYUN YÜZDE 30’UNU MANİSA’DAN ÇEKİYORUZ!
Suyun 2009 yılında bu yanan nasıl yanlış kullanıldığını anlatan Prof. Yaşar “Şimdi şöyle; 2009-2019 arası müthiş yağışlar oldu, İzmir ve Ege Bölgesi’nde. Yani 2013 ve 2017 dışındaki bütün yıllar ortaların çok üzerinde yağış aldık ve barajlar neredeyse tamamen doluydu. Ama biz bu barajlar doluyken bile suyun yüzde 55-60'ını biz hep kuyulardan çektik hem de sürekli bir şekilde. Özellikle Manisa'nın altından. İzmir’in kullandığı suyun yüzde 30'unu Manisa'nın altından çektik çekmeye de devam ediyoruz. Barajlar doluyken çekmemek lazımdı. Yani barajlar doluysa suyu barajdan kullanırsınız. Bu durum zamanla İzmir’in Türkiye’deki en pahalı suyunu kullanmasının önünü açtı. Yeraltı suyunun masrafı çoktur. Çok ciddi bir elektrik enerjisi gerekir. Manisa Su İşleri Müdürü isyan etti geçen sene ‘2000’li yıllarda 40-50 metrelerde bulunan kuyu suyu 400-500 metreye çıktı’ diye. Günde 200-250 bin metreküp su çekiyoruz Manisa’nın altından. Manisa isyanında haklı obruklar oluşmaya başladı çünkü” dedi.
DOĞRU KULLANIYSAYDI SUYA ÇOK DAHA AZ PARA ÖDEYECEKTİK
İzmir’in suyunun yüzde 60-65 oranında yer altında çekilmeye devam ettiğini vurgulayan Prof. Yaşar “Bu çok büyük yanlış. Gerçekten çok büyük yanlış. 2020 ile birlikte kurak dönem başladı. Ben bunu 2004 yılından beri söylüyorum. ‘2020’de tehlikeli yıllar başlayacak’ diye. O döneme geldik şimdi. Ama maalesef hiç hazır değiliz. Suyu kullanmasını bilmiyoruz. Halbuki biz 2009-2019 arası barajlarda doluyken suyu hep barajlardan çekseydik şu anda İzmir’imizin bir su sorunu yoktu. Şu anda kuyular işte 40-50 metrelerde olacaktı ve suya da bugün ödediğimizden çok daha az para ödeyecektik.” ifadalerini kullandı.
ÇİĞLİ ARITMANIN SUYU GEDİZ’İ SULASIN!
‘İzmir'in çok önemli bir özelliği daha vardır. İzmir dünyanın da önemli tarım merkezlerindendir’ diyen Prof. Yaşar “Suyumuz tarlaları için de çok önemlidir. Mesela ben hala anlamam. Neden Çiğli Arıtmadan çıkan sular tarıma verilmez de denize verilir? Çünkü çok devasa miktarda bir su çıkışı var. Günde 400-500 bin metreküp bir su çiğli arıtmadan çıkartılıyor ve denize veriliyor. Biz buna gri su diyoruz.Dünyada gri su der buna. Ve bunu tekrar tarıma kazandırılması gerekiyor. Her gün 400 bin metreküp su. Ne demek yani? Gediz mesela kurudu. Menemen Ovası kurudu. 2 sene önce Gediz'de kuyu açıma yasaklandı. Üstelik Gediz Ovası Çiğli Arıtmaya çok yakın düşündüğünüzde. Basit bir düzenlemeyle bütün Gediz Ovası sulanabilir” diye konuştu.
SU VARSA DEVLET VARDIR!
"Su varsa devlet vardı. Su yoksa devlet yoktur” diyen Prof. Yaşar “Yer altı suları bitiyor. Bugün iki menderes nehri arasında; yani dünyanın en verimli topraklarından sulu tarımı yüzde 50’ye düşürdük. Bu durum bütün ülkeyi etkileyecektir. 2020’den bu yana ciddi bir kuraklık var mecburen binlerce yıldırım tarımın beşiği olan toprakları sulu tarıma kapatmak zorunda kaldık. Pamuk da durum daha da kötü. Pamuk üç kere sulanır. Son dört iki kez suladılar. Yine idare edildi. Ancak 2024’e geldik su yok. Bu nedenle sulu tarımın yüzde 50’si yasaklandı. Öte yandan Orta Anadolu’da 11 ilde buğday ekimi yasaklandı. Sırf yanlış kullanım yüzünden. Obruklar her yerde oluşmaya başladı” diye konuştu.
ARABA YIKAMAYALIM HOBİ BAHÇELERİNE SU VERMEYELİM
“İzmir'de kışın ortalama su tüketimi 130 litredir. Yazın 230’lara çıkıyor” diyen Prof Yaşar “Neden? Çünkü bahçeler sulanmaya başlıyor. Sulamayalım. Araba yıkamayı yasaklayalım. Araba yıkamayalım. Hele ele araba yıkamacıları tamamen kapatmak lazım. Hobi bahçelerine su vermeyelim. Havuzlara su doldurmayalım. Bu sene yapmayalım bunlara ne olacak? Hiçbir şey olmaz. Geçen sene Fransa belirli yasaklar koydu. Yüzme ve villa havuzlarından hortumlarla su çekti itfaiye. Bu durumlar daha bir şey değil. Bunlar iyi günlerimiz… Daha büyük kuraklıklar göreceğiz” diye konuştu.
BİLBOARD UYARILARI ÖNERİSİ!
Özellikle İzmir’in barajlardaki temel durumu düzeltmek için yapmamız gereken şey ne?” sorusun yanıt veren Prof. Yaşar “Bir kere o İZSU denen yani bu su yönetimini yapan yerde hidrojeologlar olacak Bunlar karar verecekler. Suyu ne zaman barajdan alınacak ne zaman kuyulara çekilecek bunlar karar verecek. İZSU suyu doğru kullanacak. Belediye vatandaşları doğru su kullanıma yönünde bilgilendirmek için çaba sarf etmeli. Bilboardlara çok yalın bir şekilde suyun öneminin ve gereksiz kullanımın önüne geçmenin bir vatandaşlık görevi olduğu vurgulanmalıdır. Yeraltından su çekmek olmaz. Yeraltı suları rezerv sulardır. Bizim geleceğimizdir. Tüm ülkece önlemlerimizi alırsak suyumuzu doğru kullanırsan cari açığımızı bile kapatırız” diye konuştu.
BARAJALRDA SON DURUM NE?
Tahtalı Barajı 2024 Mayıs ayında yüzde 29,03 doluluk oranına sahipken 2025 Mayıs ayında ise yüzde 15.4 düzeyinde doluluk oranına sahip.
Türkiye'nin en önemli tatil merkezlerinden Çeşme'nin su ihtiyacını karşılayan; Alaçatı Kutlu Aktaş Barajı 2024 Mayıs Ayında yüzde 39 oranında doluyken, 2025 Mayıs ayında ise yüzde 15 oranında doluluğa sahip.
Gördes Barajı 2024 yılında yüzde 12,87 doluluk oranına sahipken, 2025 mayıs ayında yüzde 3,86 doluluğa inmiş durumda.
Su potansiyelini en çok koruyan baraj Güzelhisar Barajında yaklaşık 20’den fazla kayıp oluştu. 2024 mayısında doluluk yüzde 84,89 iken, bugün yüzde 65,05 doluluğa sahip.
İzmir’in güney yazlık bölgesindeki su ihtiyacını karşılayan Ürkmez Barajı’ndaki düşüş ise neredeyse yüzde 50 oranında. 2024 mayısında yüzde 42,41 doluyken, bugün yüzde 25,52 oranında doluluğa sahip.
Balçova Barajı’nda ise durum yine düşündürücü. 2024 mayısında yüzde 74,35 doluluğa sahip olan baraj, bugün yüzde 42,98 doluluğa inmiş durumda.
Sayfa başına git
