Çin yakın tarihinin en büyük siyasi davalarından biri olan ve adı yolsuzluklara karışan Bo Xilai’ın (Bo Şilay) yargılanması değişik yorumlara neden oluyor.
Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) 25 kişilik polütbüro üyesiyken ve 7 kişilik daimi üye arasında yer alması beklenirken, ‘’disiplinsizlik’’ suçlamasıyla görevinden alınan Bo, bugün "yolsuzluk, rüşvet ve görevini kötüye kullanma" suçlardan hakim karşısına çıktı.
Ülkenin doğusundaki Şandong (Shandong) eyaletinin merkezi Cinan’daki (Jinan) Orta Halk Mahkemesi'nde görülmeye başlanan dava, uluslararası kamuoyu tarafından da yakında izleniyor. Davanın, suçun işlendiği yerlerin dışındaki bir şehirde görülmesi ise yargılamanın tesir altında kalmaması için olduğu tahmin ediliyor.
2 gün sürmesi beklenen davadan Bo’nun suçlu çıkmasına kesin gözüyle bakılıyor. Ayrıca Bo’ya, İngiliz işadamı Neil Heywood’u öldürdüğü için ölüm cezası verilen ancak ertelenen eşi Gu Kailai’a verilen cezanın verilmesi de bekleniyor. 64 yaşındaki Bo’nun ismi de bu skandalla duyulmuş ve sonrasında partiden ihraç edilmişti.
Dalian şehrinin belediye başkanı, Liaoning eyaleti valisi ve Çin Ticaret Bakanlığı görevleri ve son olarak Chongqing şehrinin ÇKP sekreteri görevlerinde de bululan Bo’nun davasının siyasi olduğunu düşünenler var. Bo’yu destekleyenler, mahkeme binasının önünde protesto gösterisi yaptı ve davanın siyasi olduğuna dikkat çekti.
Gözlemciler göre, şu an ÇKP’nin geldiği nokta “Az Maoizm, çok Dengizm (Çin’i dışa açan efsanevi lider Deng).
Özellikle ”çok Maoizm’’ isteyen Bo olayında yaşananlar, aslında parti yönetiminde bir doktrin tartışmasının olduğunu ortaya koyuyor. ‘’Çok Dengizm’’ yanlısı olan mevcut Çin yönetimi, Bo’yu azlederken, ‘’Mao dönemindeki Kültür Devrimi sırasında yaşanan trajedilerin yeniden yaşanmasına izin vermemeliyiz.’’ açıklaması yapmıştı. Bu açıklama, Mart ayında görevi Li Keqiang’a devreden eski Başbakan Wen Jiabao tarafından meclisin yıllık olağan toplantısında gelmişti. Bo Xilai, Başbakan’ın konuşmasının ertesi günü Chongqing parti sekreterliği görevinden alındı ve ta ki bugünkü duruşmaya kadar kamuoyu karşısında bir daha görünmedi.
Bo’nun taraftarları, Bo’nun, Mao dönemindeki eski parti şarkılarının yeniden gündeme getirmesi ve büyümenin devlet öncülüğünde olması gibi popülist bir yaklaşıma sahip olmasının ‘’Çok Dengizm’’ taraftarlarıyla arasının açıklamasına neden olduğunu savunuyor. Yine, Bo’nun taraftarlarına göre, Bo’nun siyasi kariyerine son vermek için söz konusu skandal devrik siyasetçi aleyhine kullanıldı. Bir görüşe göre de Bo, parti içi hizipler arasındaki bir iç çekişmenin kurbanı oldu.
Bo’nun ihracının Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in elini güçlendirdiği de yine uzmanların görüşleri arasında yer alıyor.
POLİTİKA
Sayfa başına git
