Çin’den Orta Asya’ya önemli ziyaret

Haberler / Dünya

27 Ağustos 2013 Salı 14:28

PAYLAŞ

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, cumhurbaşkanı görevini devraldıktan sonra Orta Asya ülkelerine ilk ziyaretini gerçekleştiriyor. Orta Asya ülkeleri ile ilişkilerini stratejik boyutta tutmak isteyen Çin Devlet Başkanı Xi, 3-13 Eylül günleri arasında Türkmenistan, Kazakistan, Özbekistan ve Kırgızistan'ı kapsayan Orta Asya ziyaretine çıkıyor.
Çin Dışişleri Bakanlığı resmi sitesinde yer alan açıklamada, Devlet Başkanı Xi'nin Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, Özbekistan Devlet Başkanı İslam Kerimov ve Kırgızistan Devlet Başkanı Almazbek Atambayev'in davetleri üzerine bu ülkelere resmi ziyarette bulunacağı bildirildi.
Çin liderinin, ziyareti kapsamında Kırgızistan’ın başkenti Bişkek'te düzenlenecek Şanghay İşbirliği Örgütü Liderler Konseyi'nin 13. zirvesine de katılacağı kaydedildi.
Yapılan yazılı açıklamada, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping'in ayrıca 5-6 Eylül günlerinde Rusya'nın St. Petersburg şehrinde düzenlenecek G20 Zirvesi'ne de katılacağı bildirildi.
Çin lideri Xi’nin Orta Asya’ya yaptığı bu ilk ziyaret, hem ikili ilişkilerin arttırılması hem de işbirliği münasebetlerinin ileriye dönük değişik alanlarda güçlendirilmesi açısından ayrı bir önem taşıyor. Çin bölge ülkelerinin en önemli ticari ortağı konumunda.

ÇİN-TÜRKMENİSTAN İLİŞKİLERİ
Pekin yönetimi, Orta Asya ülkeleri ile özellikle bölgenin enerji zengini ülkesi Türkmenistan ilişkilerine büyük önem veriyor. Aynı zamanda Türkmen yönetimi de, Çin ile münasebetlerine aynı ölçüde değer veriyor. Aşkabat yönetimi, Pekin’i stratejik ortak olarak görüyor ve ülkeler arasındaki siyasi, ekonomik, ticari ve kültürel ilişkileri başarılı bir şekilde geliştiriliyor.
İki ülke ilişkileri siyasetde olduğu kadar ekonomi alanında da giderek büyüyor. Ekonomik ilişkilerde enerji alanı ön plana çıkıyor. Türkmenistan gazının en önemli ithalatçılarından biri haline gelen Çin, bu ülkeyle her yıl 65 milyar metreküp doğalgaz alımı konusunda anlaştı. Her iki ülke yönetimi, doğalgaz tedarikinde bu miktara ulaşmak için çaba harcıyor. 2009 yılında devreye alınan Türkmenistan-Çin doğalgaz boru hattıyla Çin’e Türkmen gazı ihraç ediliyor.
Devlet Başkanı Xi’nin ziyaretinde Türkmenistan’ın en büyük doğalgaz sahası olan Galkınış sahasında inşa edilen doğalgaz arıtma tesislerin hizmete açılması öngörülüyor. Bu tesislerde üretilecek doğalgaz, yine Çin’e sevkedilecek.

ÇİN-KAZAKİSTAN İLİŞKİLERİ
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in Kazakistan ziyareti stratejik işbirliğine yeni bir ivme kazandıracak. Ziyaret kapsamında bir dizi anlaşmalara imza atılacak. İki ülke ilişkilerindeki başarılı süreç ticari işbirliğine de olumlu yanısıyor. 2012 yılında dış ticaret hacmi 23,9 milyar dolar seviyesine ulaştı. 2015 yılına kadar bu rakamı 40 milyar dolar seviyesine çıkarmak hedefleniyor.

ÇİN-ÖZBEKİSTAN İLİŞKİLERİ
Özbekistan da diğer bölge ülkeleri gibi Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in ziyaretine hazırlanıyor. Bu ziyarete önem veren Taşkent yönetimi, Devlet Başkanı İslam Kerimov’un geçen yıl Pekin’e yaptığı ziyarete karşılık iade-yi-ziyaret niteliğini taşıyacak bu geziden çok şey bekliyor. Özbek lider Kerimov’un 5-6 Haziran 2012 yılında Çin’e yaptığı ziyarette iki ülke ilişkileri stratejik işbirliği seviyesine çıkarıldı.
Çin halihazırda, Özbekistan’da en büyük yatırım yapan ülke ve ikinci büyük ticaret ortağı. 2012 yılında dış ticaret hacmi 1,2 kat artarak, 2,875 milyar dolar oldu.
ÇİN-KIRGİZİSTAN İLİŞKİLERİ
1992 yılında kurulan diplomatik ilişkilerin üzerinden geçen sürede ülkeler ikili münasebetlerini üst düzeye taşıdı. Karşılıklı ziyaretler ile işbirliği ilişkileri pekiştirildi. Siyasi ilişkiler ile birlikte ticari münasebetler tempolu bir şekilde sürdürülüyor. 2012 yılında dış ticaret hacmi 1 milyar 271 milyon dolara ulaştı ve 2013 yılının ilk 4 ayında sözkonusu rakam 326 milyon dolar seviyesine ulaştı.