Aksaray başkentliği kaçırmış

Haberler / Genel

6 Temmuz 2013 Cumartesi 10:42

PAYLAŞ

Nevşehir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölüm Başkanı Doç. Dr. İlyas Gökhan, Selçuklular döneminde 1204 yılında Aksaray’ın başkentliği kaçırdığını söyledi.

Aksaray Belediyesi Selçuklu şehri olan ilin tanıtımına katkıda bulunmak amacıyla çeşitli üniversitelerden şehre gelen araştırma görevlilerine rehberlik desteği sağlıyor. Nevşehir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölüm Başkanı Doç. Dr. İlyas Gökhan, araştırma görevlileri Fadime Ünlü, Hasan Tuncer ve Hüseyin Saraç, Teknoloji Çevre Eğitim ve Kültür Derneği Başkanı Yusuf Ersin Koç ile birlikte Aksaray’da Selçuklu dönemine yönelik araştırma çalışması yapıyor.

Nevşehir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölüm Başkanı Doç. Dr. İlyas Gökhan, Selçuklular döneminde 1204 yılında Aksaray’ın başkentliği kaçırdığını ifade ederek şunları söyledi: “Nevşehir Üniversitesi bilimsel araştırma projelerinden biri olarak Nevşehir-Aksaray-Niğde ve Kayseri’yi içine alan Selçuklu dönemi ile ilgili bir çalışma yapıyoruz. Amacımız bu dört şehrin Selçuklular zamanında siyasi sosyal kültürel ve ekonomik durumunu ortaya çıkartmak. Bunu niçin yapıyoru? Bilhassa bu vilayetlerimizde yaşayan halkımızı Osmanlı öncesi dönemde bu bölgede aşağı yukarı 300 yıl Selçuklular gibi büyük bir Türk devletinin hakim olduğunu göstermek, bunu öğretmek amacıyla bu çalışmamızı yapıyoruz. Böylece bu dört vilayetimizi birebir entegre halde bu amaçla bu projeyi düşündük."

Projenin ilk başlangıç yeri olarak Aksaray’ı seçtiklerini ifade eden Gökhan, sözlerine şöyle devam etti: "Çünkü Aksaray Selçuklular zamanında Konya ve Kayseri gibi iki büyük, bugünkü anlamda mega şehrin arasında. Yani o dönemde mesela şöyle söyleyeyim. Selçuklular zamanında Konya’nın nüfusu 600.000 civarında. Yani Konya ancak bugün bu rakama ulaşmış. Yine kayseri 400.000 civarında. Kayseri Selçukluların yazlık başkenti. Konya ise kışlık başkenti olarak kullanılıyor. Bilhassa Aksaray iki büyük şehrin arasında bir geçiş güzergahında ve Kayseri'den Konya’ya kadar gittiğiniz zaman sırasıyla Alayhan, Tepesi Delik Han, Ağzıkara Han, Kılıçaslan Han ve Aksaray yine Sultan Han gibi büyük hanlar Aksaray üzerinden geçiyor. Aksaray o dönemde önemli bir ticaret güzergahının üzerinde bulunuyor.
Yine biz yıllardan beri tarih derslerinde anlatıyoruz. Hep Aksaray’dan şöyle bahsederiz: Başkentliği kazara kaçırmış bir şehir Aksaray. Belki de Aksaraylılar bunu bilmiyor. Çünkü 1204 yılında Selçuklu Sultanı II. Rüknettin Süleyman Şah vefat eder. Vefat ettiğinde yerine oğlu 7 yaşlarında III. Kılıçaslan tahta çıkarılır. Bu sırada İstanbul'da sürgünde bulunan III. Kılıçaslan’ın amcası I. Gıyaseddin Keyhüsrev, Konya'ya yürür. Şehri ele geçirip sultan olmak amacıyla Aksaray’a gelir. Aksaray’da halk karşılar ve onu sultan ilan ederler. Bu arada Konya savunma tedbirleri alır. III. Kılıçaslan’ın adamları. Sultan I. Gıyaseddin Keyhüsrev’i Konya’ya sokmak istemezler. Tabii ki I. Gıyaseddin Keyhüsrev Aksaray’da kalarak burayı kendisine başkent edinmesi söz konusu olur. Bunu haber alan Konyalılar başkentlik elden gidiyor diyerek hemen bir toplantı yaparlar ve I. Gıyaseddin Keyhüsrev’i Konya’ya davet ederler. Orada tahta çıkarırlar. Böylece Aksaray başkentliği kaçırmış olur. Belki de başkent olsaydı o dönemde çok daha büyük önemli bir şehir olacaktı."

Aksaray'ın Sivas’tan Kayseri üzerinden gelip Konya’dan Antalya tarafına giden İpek Yolu güzergahının üzerinde, yine Ankara tarafından gelip Kilikya’dan geçen meşhur Toros geçitlerinin güzergahında bir il olduğuna dikkat çeken Gökhan, Büyük İskender'in buradan geçmiş olduğunu sözlerine ekledi.