Bir yanda kazma kürek, diğer yanda binlerce yıllık tarih

Ulaştırma Bakanlığı tarafından “İzmir’in hayal projesi” olarak hayata geçirilen Konak Tünelleri, hem yer üstündeki vatandaşlara, hem de yer altında saklı kalan bin yılı aşkın geçmişe sahip uygarlığa bir darbe indirmeye devam ediyor. Son dönemde çıkan kamulaştırma söylentileri nedeniyle 100 yıllık Damlacık semtinde yaşayan halkı tedirgin bir bekleyişe iten tünel çalışmaları, yapım işini üstlenen yüklenici firmanın kazma-kürek eşliğinde yürüttüğü kazılarla da antik döneme kadar uzanan tarihi tehdit ediyor.

Haberler / Yerel Yönetimler

18 Haziran 2014 Çarşamba 12:05

PAYLAŞ

ERMAN ŞENTÜRK/HABER SERVİSİ- Ulaştırma Bakanlığı tarafından yürütülen ve son dönemlerde başta bölgede yaşayan vatandaşlar ve kentteki meslek odaları olmak üzere büyük tepki toplayan Konak Tünelleri Projesi, 100 yıllık geçmişe sahip Damlacık semtinin yanı sıra, temeli Antik Yunan dönemine kadar uzanan bir tarihi de tehdit etmeye devam ediyor. Geçtiğimiz günlerde inşaat çalışmalarının yürütüldüğü şantiye alanın çevresinin demir levhalarla kapatılması kafalarda soru işaretlerini de beraberinde getirirken, tünel çalışmaları sırasında SİT alanı statüsünde bulunan bölgedeki arkeolojik buluntuların ve tarihi eserlerin akıbeti ise merak konusu oldu.

HER KEPÇEDE AYRI BİR TARİH FIŞKIRIYOR
Ulaştırma Bakanlığı ve Karayolları 2’inci Bölge Müdürlüğü tarafından yürütülen Konak Tünelleri Projesi’nin Bahribaba çıkışında yürütülen çalışmalar sırasında son günlerde ortaya çıkan manzaralar, “Tarihe saygı” unsurunu sorgulatmaya devam ediyor. İnşaat çalışmalarını yürüten yüklenici firma tarafından tünelin Konak Diş Hastanesi ve Bahribaba Otobüs Terminali cephesinin demir levhalarla kapatılması ve güzergah üzerinde iş makineleri ile denetimsiz şekilde çalışma yürütülmesi, hem tarihçiler, hem arkeologlar, hem de çeşitli meslek odalarının temsilcilerinden tepki topladı.

ETRAFI DEMİR LEVHALARLA KAPATILDI
100 yıllık geçmişe sahip Damlacık semti sakinlerini evsiz kalma tehlikesiyle karşı karşıya bırakan tünel projesi çevresinde son haftalarda başlayan çalışmalar sırasında zemin altında tarihi bulgular, mozaikler, lahitler ve mezar benzeri yapılar ortaya çıkartıldı. Alanda çalışan dozerler, iş makineleri ve şantiyede görevli işçilerin kazmalar ile yürüttüğü kazı çalışmaları esnasında bölgede herhangi denetim yapılmadığı ya da önlem alınılmadığı gözlenirken, ortaya çıkan hafriyat ve toprak ise kamyonlar eşliğinde taşınmaya devam ediyor.

İŞ MAKİNELERİ VE KAMYONLARLA KAZI YAPILIYOR
SİT statüsüne sahip alanda yapılacak her türlü kazı çalışması için Anıtlar Kurulu kararı ve özel izne ihtiyaç duyulurken, Antik Yunan, Roma ve Osmanlı izleri taşıyan söz konusu tarihi bölgede herhangi özel bir arkeolojik faaliyet yürütülmediği de dikkat çekti. Tarihi değere sahip bölgede yürütülen özensiz çalışmalar ve Karayolları Bölge Müdürlüğü’nden alandaki olası arkeolojik bulgulara dair herhangi bir açıklama yapılmaması birçok soru işaretlerini de beraberinde getirdi.

YILDIRIM “ARKEOLOGLARA LAF ANLATMAK ZOR” DEMİŞTİ
Geçtiğimiz yıl içerisinde milyon dolarlık yatırım yapılan tünel projesinin hızlandırılmasını isteyen dönemin Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, projenin 2015 yılının başında bitirilmesi yönünde talimat vermiş ve “Tarihi ve arkeolojik kazı çalışmasına döndü. İzmir'in gelmiş geçmiş tüm medeniyetlerinin izlerini ortaya çıkarıyoruz. Biraz elimizi çabuk tutmamız lazım. Proje gecikiyor. Arkeologlara laf anlatmak çok zor. Zaman kaybediyoruz. Girdiler mi, tespit edip muhafaza ediyorlar. Biz de 'yol açın geçelim, siz kazmaya devam edin' diyoruz. Şimdilik sabrediyoruz, yapacak bir şey yok. Onların gönlünü yapmaya çalışıyoruz. Bahribaba'da tarihçiler, arkeologlar için farklı anlamlara gelecek, onlara göre çok müthiş buluntular var. Bize göre farklı. Birçok şey çıktı. Oradan değişik mezarlar, numuneler, her kesimin yaşam tarzına göre bir takım işaretler eşyalar çıkmış” diyerek tünel projesi hakkında birçok kesimden tepki toplayan yorumlarda bulunmuştu.

KAZI ALANINDAN 360 TARİHİ MEZAR ÇIKARTILDI
1938 yılında dönemin yerel yönetimi tarafından hazırlanan envanterde belirlenen 36 yapının da aralarında bulunduğu tarihi yapıları barındıran tarihi semt hakkında açıklamada bulunan kent tarihçisi ve araştırmacı yazar Orhan Beşikçi, “1800’lü yılların ortalarında burada kurulan bir Yahudi mezarlığı yani maşatlık vardı. Tünel çalışmaları esnasında burada 360 adet mezar ve üzerinde İbranice yazılar yer alan 40 tane de mezar taşı bulundu. Bu tarihi bulgular Yahudi cemaati tarafından geçtiğimiz aylarda özel kutularla Gürçeşme’de bulunan mezarlığa nakledildi ve törenle defnedildi. Diğer yandan burada yüzyıllarca var olan ve Müslümanlara ait olan, Osmanlı döneminden kalma Ulu Mezarlık vardı. Burada gereken önlemlerin alındığı söylense de, sadece yüzey çalışması yapıldı ve yerin altında onlarca mezar daha yatmaya devam ediyor. Damlacık’ın altında 100’e yakın mezar daha yatmaya devam ediyor. Yahudiler atalarına böylesine bir saygı gösterirken, bizde konuşması gereken tüm kurumlar susuyor. Bu bölgede Roma döneminde sağlık tesisleri ve hastane kurulan bir alan mevcut. Tünel aksının bulunduğu bölgede bir dere yatağı, galeriler, çamur banyoları gibi tarihi değerler var. Burası Agora kadar değerli 1’inci sınıf arkeolojik alandır. Bu bölgede var olan her kültür aynı toprağı kullandı. Üstünde Osmanlı, altında Roma döneminden kalma eserlerin olduğu bir bölgede tünel çalışması yapılıyor. Damlacık korunması gereken bir arkeolojik alandır” dedi.